محمدجواد تقوی - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر ، ساری ، صندوق پستی ۹۶۱
فرامرز لالویی - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر ، ساری ، صندوق پستی ۹۶۱
محجوبه نیرانی - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر ، ساری ، صندوق پستی ۹۶۱
رضا عقیلی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

در این تحقیق سه گونه از کپور ماهیان Cyprinidae ( سفید Rutilus frisii kutum ، سیم Abramis brama و سس Barbus capito ) در سواحل مرکزی حوضه جنوبی دریای خزر مورد مطالعه قرار گرفت . جهت استخراج DNA نمونه ها از باله ماهی به روش فنل – کلروفرم استفاده شده است و طبق توالی نوکلیو تیدهای ژن سیتوکروم b ماهی کلمه Rutilus rutilus caspicus یک جفت پرایمر طراحی شد که در نتیجه آن محصولPCR به طول bp1117 بدست آمد. جهت هضم آنزیمی محصول PCR از آنزیم هایAlu I , BamH I, Rsa I , Alw26I , Dpn I , Eco47 I , HhaI , Hae III , Hinc II , Hinf I , Msp I , Taq I,و Mbo I استفاده شد. الگو های الکتروفورزی حاصل از هضم آنزیمی محصول PCR در مورد آنزیم های Hha I, Mbo I, Hinf I، Rsa I و آنزیم Hinc II سه نوع ژنوتیپ و سایر آنزیمها ژنوتیپ یکسانی را نشان دادند. در این تحقیق از نرم افزارهای REAP و PAUPجهت تجزیه و تحلیل آماری داده ها استفاده شده است. بر اساس داده های حاصله، فاصله تکاملی بین سس و سیم ، 2523/0 ،بین سیم و سفید 1782/0 و بین سس و سفید 3500/0 بود. با مقایسه اطلاعات مشاهده میشود که بیشترین فاصله تکاملی بین ماهی سفید و سس بوده و کمترین فاصله بین سیم و سفید بوده است. آزمون شبیه سازی Mont – Carlo(2test) بر اساس تشابه و یا عدم تشابه ژنتیکی گونه های مورد مطالعه با 1000 مرتبه شبیه سازی ، اختلاف معنی داری بین گونه ها نشان داد( P< 0.0001 ) . علاوه بر این کلادوگرامهای حاصل از آنالیز داده های مولکولی بر اساس مدل UPGMA ترسیم شده که با موازنه یکسان تمام صفات نوکلیوتیدی و آنالیز 46 صفت ، چهار کلاد.وگرام حاصل شد که با تلفیق این کلادوگرامها ، درخت مرکزی بدست آمد.

نشانگر ژنتیکی ، RFLP - PCR ، ماهی سفید ، ماهی سیم، ماهی سس