کیارش فرزد - دانشجوی کارشناسی ارشد گرایش محیط زیست دانشکده عمران و محیط زیست دانشگاه صنعتی امیرکبیر
احمد طاهری - دانشجوی دکتری گرایش محیط زیست دانشکده عمران و محیط زیست دانشگاه صنعتی امیرکبیر
بابک خورسندی - عضو هیات علمی و استادیار دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه صنععتی امیر کبیر

در سالهای اخیر افزایش سطح غلظت آلاینده های هوا مورد توجه و بحث قرار گرفته است. ذرات معلق کوچکتر از 2/5 میکرون از جمله مهمترین آلاینده ها محسوب میشوند. یکی از زیر مجموعه های ذرات معلق، کربن سیاه میباشد که عامل مهم آسیبها و اثرات مضر بر انسان همچون ایست قلبی و یا مشکلات تنفسی میباشد. در شهر تهران منبع اصلی این آلاینده، ناوگان حمل و نقل سنگین دیزلی است و یکی از راهکارهای در دسترس و عملی برای مقابله با آن، استفاده از فیلتر دوده بر روی این ناوگان میباشد. بازدهی کاهش غلظت کربن سیاه با نصب این فیلترها نزدیک به صد درصد است. در این تحقیق به وسیله نرم افزار BenMAP میزان کاهش مرگ و میر در صورت حذف کربن سیاه از هوای شهر تهران در دو سناریو میانگین یک سال کامل و میانگین روزهای ناسالم برای افراد حساس و ناسالم برای کلیه اقشار جامعه تخمین زده شده است و بر روی نقشه شهر تهران به تصویر کشیده شده است. در این نرم افزار از ضریب کروسکی که در تحقیقات دیگر استفاده شده و مورد تایید سازمان حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا است، استفاده شده است. این ضریب برای تمامی عوامل مرگ و میر مرتبط با ذرات معلق میباشد. در این تحقیق میانگین ذرات معلق دو ایستگاه پایش هوای صدر و شهر ری برای بازه یک ساله 39.9 3 در سناریو اول و برای بازه 172 روزه 51.47 3 برای سناریو دوم بوده است. نتیجه بدست آمده در این تحقیق کاهش مرگ و میر 1299 نفر برای سناریو اول و 781 نفر برای سناریو دوم میباشد. در آخر میتوان گفت که 2/5 درصد از مرگ و میر شهر تهران را مربوط به این آلاینده دانست. امید به آن است که این تحقیق به تصمیم گیریها و سیاست گذاریهای آتی مسیولین دیدگاه بهتری دهد.

آلودگی هوا؛ اثرات بهداشتی؛ ذرات معلق کوچکتر از 2/5 میکرون؛ کربن سیاه؛ تهران