ملیحه شجاعی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد حملونقل، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران
میقات حبیبیان - استادیار دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران،

در کشورهای درحال توسعه افزایش روزافزون تقاضای حملونقل و عدم وجود بستری برای حملونقل همگانی مناسب سبب رواج استفاده از موتورسیکلتهای بنزینی شده است. در تهران، تجمع کاربریهای تجاری-اداری در محدوده مرکزی شهر باعث جذب بسیاری از سفرها به این محدوده شده است. اما وجود سیاست محدودیت تردد خودروهای شخصی و عدم سیاستی برای محدودیت تردد موتورسیکلت بنزینی باعث استفاده بیش از حد از موتورسیکلت های بنزینی در این محدوده شده است که با خود مشکلاتی مانند آلودگی هوا و آلودگی صوتی را به همراه دارد. این مطالعه با هدف محاسبه میزان انتشار آلاینده های HC، CO و NOx و مقایسه آلاینده تولید شده توسط موتورسیکلت های بنزینی و سایر وسایل حمل ونقلی صورت گرفته است. اطلاعات این مطالعه از مصاحبه حضوری با 503 موتورسیکلت سوار شاغل در محدوده مرکزی شهر تهران بدست آمده است و در آن شرایطی فرض شده است که ضمن اجرای ممنوعیت تردد موتورسیکلتهای بنزینی در محدوده مرکزی شهر تهران، گزینه اشتراک موتورسیکلت برقی به عنوان یکی از گزینه های جایگزین استفاده از موتورسیکلت بنزینی برای موتورسیکلت سواران مطرح است. نتایج نشان می دهد در نمونه مورد بررسی، در شرایط ممنوعیت تردد موتورسیکلت بنزینی در محدوده مرکزی شهر تهران، با کاهش هزینه ساعتی اشتراک موتورسیکلت برقی، تعداد استفاده کنندگان از موتورسیکلت برقی افزایش یافته و درنتیجه میزان انتشار آلاینده های نام برده نیز کاهش می یابد. درمجموع در بازه قیمتگذاری مورد بررسی هزینه ساعتی اشتراک موتورسیکلت برقی، میزان هزینه تحمیل شده به جامعه و محیط زیست در شرایط ممنوعیت تردد موتورسیکلت بنزینی حداکثر %1 از هزینه فعلی تحمیل شده به جامعه توسط آلاینده های ناشی از موتورسیکلت بنزینی است.

آلودگی هوا؛ موتورسیکلت برقی؛ موتورسیکلت بنزینی؛ مدیریت تقاضای حمل ونقل؛ محدوده مرکزی شهر تهران.