بررسی شاخصه های طنز در شعر احمد مطر

طنز یکی از صناعت های ادبی است که با بیانی شیرین و جذاب، زشتی ها و کاستی ها را نمایش می دهد و مخاطبان خود را با تبسمی معنا دار به تفکر برای اصلاح وضع موجود وادار می کند. طنز در ادبیات پیشین زبان عربی ، معادل فکاهه و هجو بود. اما در ادبیات معاصر عربی طنزی به وجود آمد، زیرا پرده با عنصر خنده انتقاد کرد. در ا ین میان کشور عراق از جمله کشورهایی است که از اوضاع نابسامان سیاسی و اجتماعی رنج می برد و از این رو شاعران در اعتراض به سیاست های حاکمان ظالم در این سبک ادبی ، طبع آزمایی کردند. یکی از شاعران احمد مطر است که در اشعار خود رنج ها و مصایب جهان عرب و اوضاع آن را به تصویر کشیده است و بیشتر طنزهای احمد مطر تلخ است؛ اما به دلیل نگرش وی به مسایل ، با دید طنز آلود، شیرینی که بر جای میگذارد، مهم است هدفش بررسی و تحلیل موشکافانه مسایل فکری، سیاسی، اجتماعی ، فرهنگی ، عاطفی و حتی اقتصادی می باشد. مهمترین قضیه که وی با او درگیر بود، مربوط به قضایای سیاسی علی الخصوص آزادی، مبارزه با حاکمان مستبد و مخالف با دخالت اجانب است. در کنار این مسایل بعد اجتماعی را نیز در اشعارش فراموش نکرده و از قضایای مربوط به زندان، شکنجه و ظلم نیز غافل نبوده است . احمد مطر به دو دلیل عمده از اسلوب ادبی طنز در اشعارش استفاده کرده است: یکی این است که در جامعه ای که وی در ان زندگی می کرد، خفقان سیاسی حاکم بود و شاعر نمی توانست صراحتا سخنان خود را بیان کند ودلیل دوم این است که طنز برمخاطب تاثیر فراوانی می گذارد.

Keywords:

شعر معاصر عربی , طنز , احمد مطر , مضامین طنز