هدیه حریری - کارشناس ارشد سازه های آبی دانشگاه مرودشت

اندازهگیری دما یکی از روشهای جدید ارزیابی تراوش در سدهای خاکی میباشد که این روش برخلاف روشهای سنتی، قادر به تشخیص فرآیندهای وابسته به زمان مثل فرسایش و تغییرات کوچک تراوش میباشد. در این راستا برای بدست آوردن دبی نشتی و دبی گرمایی از بدنه سد خاکی به ترتیب از شبیه سازی عددی توسط نرم افزار Seep/W و Temp/w که مبتنی بر روش اجزای محدود میباشند، استفاده گردیده است. نتایج این تحقیق نشان داد که با بیشتر شدن بار آبی بالادست سد، دبی نشتی از بدنه سد افزایش خطی وار (Y=4E-7X -3E-6) مییابد. همچنین با بیشتر شدن دمای آب بالادست سد، دبی گرمایی از بدنه سد افزایش خطی وار (Y=0/108X +9E-6) یافته است. انتقال دما از بدنه سد خاکی، از بالادست به پایین دست سد خاکی انجام میگیرد. در صورت پایین بودن سطح آب مخزن، میزان تراوش از بدنه سد خاکی کم شده و به تبع آن میزان انتقال گرما نیز کم خواهد شد. اگر دبی نشتی از بدنه سد خاکی بیشتر باشد، لاجرم انتقال گرما از بدنه سد خاکی نیز به بیشترین مقدار خود خواهد رسید. ولی مقدار انتقال گرما به عامل دیگری که اختلاف دمای آب بالادست و پایین دست سد (تغییرات فصلی) است، نیز بستگی دارد. به عنوان نمونه انتقال گرما از بدنه سد خاکی در شهریور ماه (ماه سپتامبر) سال دوم نسبت به شهریور ماه (ماه سپتامبر) سال اول افزایش %10/34 پیدا کرده است (بیشترین مقدار انتقال گرما). همچنین انتقال گرما از بدنه سد خاکی تقریبا به صورت نمودار سینوسی میباشد که نقطه ی ماکزیمم آن نسبت به نقطه ی مینیمم آن افزایش %45/45 پیدا کرده است.

دبی نشتی، دبی گرمایی، نرم افزار Seep/W، نرم افزار Temp/w، سد خاکی همگن