مصطفی رشیدپور - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
ولی اله کریمی - استادیار پژوهشی بخش حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران
عطااله کاویان - دانشیار گروه علوم و مهندسی آبخیزداری ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

شناسایی استعدادها در مناطق مختلف و برنامه ریزی جامع و اصولی در جهت استفاده بهنیه از این منابع و دستیابی به افزایش عملکرد و سطح تولید در کشور در کنار حفاظت از منابع آب و خاک ، جایگزینی تکنولوژی مناسب با بافت و وضعیت اجتماعی روستاها و رعایت کلیه جوانب لازم میتواند نقش اساسی در شکوفایی اقتصاد ملی و تحقق اقتصاد مقاومتی داشته باشد. طرح جامع کشاورزی حوزه آبریز هراز از مهمترین طرح های بهره برداری از منابع آب و خاک درکشور است که پس از پایان فاز اول مطالعات وارد مرحله عملی (توجیهی)، اجرای پروژه های نمونه و سرانجام اجرای نهایی پروژه ها شده است. انجام مطالعات پایه و بنیادین طرح، بهره گیری از یک تیم مطالعاتی و تحقیقاتی، بهره گیری از یک تیم مشورتی و نظارتی، تمرکز بر روی مشارکت همه ذینفعان، ایجاد و توسعه یک مرکز دایمی ترویج و توسعه تکنولوژی کشاورزی، ارایه یک سیستم بودجه بندی مناسب و تعیین نحوه مشارکت و سرمایه گذاری همه ذینفعان از دستاوردهای این طرح توسعه ای است که می تواند الگویی مناسب برای اجرای کلیه طرح های بهره برداری از منابع کشاورزی و طبیعی باشد. مسیله تغییر اقلیم و کاهش منابع آب و گرمایش هوا، آلودگی منابع آب و خاک، افت سطح سفره های آب زیر زمینی، تخریب خاک و کاهش تنوع زیستی می تواند به طور موثری دستاوردهای چنین طرح های توسعه ای را با مشکل روبرو سازد. راه حل پیشرو ارایه یک چهارچوب مدیریت جامع حوزه آبخیز است که در اجرای آن علاوه بر بهره گیری از ساختار اجرایی چنین طرح های موفقی با نگاهی بوم شناختی تر به مسایل زیست محیطی پیشروی حوزه های آبخیز و دشت ها و جلگه های پایین دست آن به عنوان یک واحد کل نیز نگرش جامع تری داشته باشد.

پایش و ارزیابی، توسعه کشاورزی، مدیریت جامع آبخیز، هراز