مژگان کدخدایی - کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشگاه شیخ بهایی، اصفهان
بهادر زمانی - دانشیار طراحی شهری، دانشکده هنر و شهرسازی ، دانشگاه هنر اصفهان

رشد روزافزون شهرنشینی و شهرگرایی، افزایش بی رویه جمعیت، فرسودگی و گسترش افقی مشکلات زیادی را برای شهرنشینان به همراه داشته است. هم زمان با بروز این مشکلات تفکر توسعه پایدار محله ای و در ارتباط با آن رویکردهای خاصی همچون نوشهرگرایی و رشد هوشمند با اصول مورد توجه خود به شهرها چارچوب های جدیدی برای ارزیابی و مداخله در مواجهه با این مشکلات بدست دادند. مقایسه محله ها با بافت شطرنجی و ارگانیک در ایران به چنین چارچوب هایی می تواند مبنای علمی و قابل قبولی برای آسیب شناسی محله ها و شناسایی راهکارها سامانهی آن ها در ارتباط با شهر باشد. هدف این مقاله سنجش میزان تحقق معیارهای رشد هوشمند در محله های با بافت شطرنجی و ارگانیک است. براین اساس در این مقاله پاسخ به سوال زیر دنبال می شود: تحقق معیارهای رشد هوشمند در محله ها با بافت شطرنجی و ارگانیک چگونه است روش تحقیق در این مقاله ارزیابی بوده است و استراتزی تحقیق نمونه موردی است و روش جمع آوری اطلاعات اسنادی میدانی و مشاهده است برای تحلیل اطلاعات استفاه از روش سوات، مکان سنجی و روش چیدمانی فضا (Isovists),(Space syntax) با نرم افزار Depth map و نقشه های GIS، سوات و کارل کروف استفاده شده است. نتایج این پزوهش نشان می دهد که با به کارگیری شاخص های موردنظر در نتایج تحلیل چیدمان فضا و مکان سنجی محله ها با بافت شطرنجی و ارگانیک شهر با وجود مجاورت با هم پیوندترین و در دسترس ترین معابر شهری، نتوانسته اند در گذر زمان به خوبی با ساختار جدید شهر ارتباط برقرار کنند. به عبارتی، اتصال معابر درونی محلات و دسترسی به درون بافت با کل شهر کم و توجه به این رویکرد طراحی محله ها مطلوب است.

توسعه شهری؛ الگوی رشد هوشمند؛ بافت ناکارآمد شهری