مهدی ملکیان - دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی، ایران
ابراهیم شریف زاده اقدم - دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی، ایران

برخورداری از دانش مکان ها و دیدی منطقی، راهبردی و عملیاتی به آینده ی آن ها، حلقه ای واجب و ضروری است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی عوامل اولیه موثر بر ارتقا سطح گردشگری شهر مشهد است. نظر به اینکه توسعه شهرها درمقیاس کلان در ابعاد سیاسی، زیست محیطی، کالبدی، اجتماعی و فرهنگی در یک چشم انداز بلندمدت می تواند تاثیراتی متفاوتی برجای بگذارد. با توجه به این مهم منطق پژوهش حاضر در انطباق با رویکردهای موثر دنیا و وضعیت موجود ایران و منطقه شکل گرفته است. در همین راستا در پژوهش حاضر از مطالعات توصیفی - تحلیلی، اسنادی و پرسشنامه باز در چارچوب مدل دلفی و تحلیل های نرم افزاری استفاده گردید. و در ادامه، پس از گفتمان و رایزنی در چهارچوب پانل تحقیق در چهارچوب مسایل شهری با افراد نخبه و آکادمیک، آشنا با وضعیت و موقعیت منطقه 30 نفر به عنوان جامعه آماری تحقیق، تعداد 10 متغیر به عنوان اهداف تعیین شده در قالب 11 عامل کلی تاثیرگذار پژوهش شناسایی شدند. که نتایج نشان داد توانایی داشتن چندوجهی بودن اقتصاد شهری مشهد، مدیریت نسبتا قوی در هدایت بخش عمومی و نظارت منظم نهاد آستان قدس رضوی در بخش گردشگری مذهبی، برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری را در حوزه افزایش امنیت، مدیریت حمل ونقل ریلی و هوایی و بهبود ترافیک سواره و پیاده، تقویت برنامه ریزی اسکان و همچنین بهره مندی از قدرت دیپلماسی بالا با کشورهای همسایه و شهرهای مذهبی جهان اسلام کلان شهر مشهد توانسته است به عنوان شهری با کارکردهای بالا و عملکردهای موثر در بازارهای عمده واردات و صادرات کالا به با پتانسیل ترین شهر توریست پذیر ایران بدل گردد، اگرچه که نهاد آستان قدس باقدرت نفوذ سیاسی و اقتصادی بالا سبب شده و گرایش به سرمایه گذاری اقتصادی با رویکرد دانش محور در بخش های صنعت، خدمات، گردشگری و تجارت با الگوهای پیشرفته و نوین، در جهت توسعه گردشگری شهری ارایه شده است. داده های آماری نیز مبین این واقعیت بود که تنها شهر قم و شیراز به ترتیب با امتیازهای 4/555555 و 4/111111 بالاترین میزان رقابت را داشته باشند

توسعه گردشگری، برنامه ریزی راهبردی، گردشگری مذهبی، شهر مشهد،