جواد بابایی - مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز
محسن نوری - گروه سلامت در بلایا و فوریتها، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
فاطمه صادقی - امور آب و فاضلاب شهری شهرستان هشترود
امیر بابایی - امور آب منطقه ای استان آذربایجان شرقی

موضوع و اهداف: بلایا، وقایعی شایع و آسیب رسان در طول تاریخ بوده اند. وقوع آنها و وسعیت اثرات ناشی از آنها، متاثر از عوامل متعددی هست. از جمله این عوامل می توان به عوامل اجتماعی اشاره کرد. در این مطالعه، آسیب پذیرهای اجتماعی موثر بر بروز بلایا مورد بررسی قرار گرفته اند. روش تحقیق: در این مطالعه آسیب پذیری های اجتماعی (اجزا و علل آنها) که بر بروز بلایا موثر هستند از طریق مرور متون محدود استخراج می گردد. بدین منظور کلید واژه های Social determinents, Social vulnerabilities, Effective vulnerabilities, Disasters, Natural disasters, Manmade disasters, Technological disasters در ترکیب با هم و متناسب با پایگاه داده در پایگاه های داده بین المللی Web of Google Scholar ،Pubmed ،Scopus ،Science و پایگاه های داده داخلی Medlib ،Iranmedex ،SID ،Magiran و Irandoc مورد جستجو قرار گرفتند. دستاوردها: جستجوی کلید واژه ها منتج به 2743 عنوان مقاله شد. که از این تعداد در نهایت 39 مقاله وارد بررسی نهایی شدند. در مجموع در این 39 مقاله به 426 زمینه آسیب پذیری اجتماعی اشاره شده بود. 426 زمینه آسیب پذیری ذکر شده در هم ادغام شده اند که ادغام آنها منجر به ظهور 14 بعد اصلی آسیب پذیری شدند. نتیجه گیری: همان طوری که عوامل متعددی در وقوع بلایا موثر هستند، پیشگیری از وفوع آنها نیز نیازمند توجه به همه این عوامل است که از جمله این عوامل که بسیار پیچیده هم هستند، عوامل اجتماعی و آسیب پذیری های ناشی از آنها هستند.

بلایا، مخاطرات، آسیب پذیری، عوامل اجتماعی