طبقه بندی و ارزیابی ریسک بهداشتی و مدیریت بحران ناشی از بیوتروریسم تامین آب آشامیدنی (مطالعه موردی: دریاچه سد زاینده رود تا خروجی تصفیه خانه بابا شیخعلی اصفهان)

جنگ بیولوژیک از قرن ها پیش وجود داشته است. استفاده از سلاح های بیولوژیکی در تروریسم از اهمیت بالایی برخوردار است. سلاح های بیولوژیکی شامل عوامل عفونی (عوامل بیماری زا) و سموم می باشند. فجیع ترین سناریوی بیوتروریسم پس از روش تنفسی، پراکندگی در منابع آب است. ویژگی هایی که پاتوژن خاصی را جز خطرناک ترین عامل جهت بیوتروریسم قرار می دهند عبارتند از: دوز بسیار کم برای آلودگی بسیار زیاد، توانایی اشباع سریع آب، بالا بودن میزان اثر و مسمومیت و بقا در شرایط مختلف محیطی.در این مقاله با توجه به پارامترهای مختلف میکروارگانیزم از قبیل دوز عفونی، دوره کمون، دوره بیماری، مقاومت عامل، نوع درمان پذیری بیماری و عدم وجود واکسن برای بسیاری از بیماری ها نسبت به ارزیابی ریسک بهداشتی عوامل بیولوژیکی و تشکیل ماتریس ریسک عوامل بحران زای بیولوژیک در منابع تامین آب شهر اصفهان از دریاچه سد زاینده رود تا خروجی تصفیه خانه باباشیخعلی که یکی از بزرگترین و مهمترین تصفیه خانه های کشور می باشد که علاوه بر شهر اصفهان آب 40 شهر و 400 روستای دیگر و تعداد زیادی از صنایع بزرگ و کوچک اصفهان را تامین می کند پرداخته ایم. با توجه به اینکه اکثر میکروارگانیزم ها و حتی توکسین ها نسبت به حرارت حساس هستند،بنابراین مواد غذایی که جهت تهیه آنها از حرارت استفاده می گردد کمتر مورد توجه جهت حمله بیولوژیک قرار می گیرند. برای اهداف تروریستی معمولا آب به دلیل اینکه مستقیما استفاده می گردد و آب آلوده اکثرا قابل تشخیص نبوده و در اکثر مواقع خاموش، ناگهانی و بدون تغییرات ظاهری (رنگ، بو، طعم) بروز می نمایند بهترین گزینه می باشد. با توجه به اینکه منابع آب شهر اصفهان معمولا در بیرون از شهر می باشند و با توجه به مسافت بیش از 100 کیلومتر و سهولت دسترسی افراد با توجه به کاربری های متفاوت در مسیر و اطراف این منابع، امکان آلودگی غیرعمدی و عمدی آنها بسیار زیاد می باشد به همین دلیل نیازمند اقدامات لازم جهت جلوگیری و کنترل ورود عوامل بیولوژیک به آب می باشد. برای مقابله با این پدیده برنامه ریزی های اصولی انجام داده و برای شرایط وقوع قبل از بحران، حین بحران و پس از بحران تمهیدات لازم پیشنهاد می گردد. آموزش بهداشت، رعایت اصول بهداشت آب در هنگام حملات بیولوژیک،اجرای فرایندهای تصفیه آب خصوصا گند زدایی، مراقبت دقیق از منابع آب، نظارت جدی بر مراکز تولید، نگهداری و توزیع آب، کنترل و نظارت دقیق بر مواد وارداتی مورد مصرف در فرایندهای تصفیه آب و نهایتا دستیابی به تکنیک های تشخیص سریع عوامل از مهمترین اقدامات در پیشگیری و کنترل تهدیدات بیولوژیکی ناشی از آب آشامیدنی می باشد.