چالش های تونل های بلند انتقال آب با مطالعه موردی تونل های طراحی شده توسط مهندسین تهران بوستن

تونل های بلند با چالش های ویژه ای روبرو هستند که اگر برای انتقال آب باشند بر ویژگی های آنها افزوده می شود و در صورتی که آب انتقالی نیز به صورت تحت فشار باشد بر درجه اهمیت آنها افزون می گردد. اگر چه در خصوص اهمیت و اولویت نسبی پارامترهای تونل سازی در سالیان گذشته مطالب مختلفی به چاپ رسیده است اما در کشور ما خصوصا دردهه های اخیر با تغییرات در شرایط مالی و نوع قراردادها به نظر می رسد چالش های این صنعت، نیاز به بازنگری دارد. شرایط اقتصادی حاکم بر دهه های اخیر و تکان های شدید تورم در کنار مشکلات فنی برخی فهارس بها، مسایلی را برای اجرای روان تونل سازی ایجاد نموده است. همچنین شیوه های قیمت گذاری و انتخاب پیمانکاران و روش های جدیدواگذاری پروژه ها و توجه به خلاقیت های مهندسی، قراردادی و اجرایی در کنار موضوع مکانیزه ویا سنتی بودن روش حفاری تونل ها بر چالش های فوق افزوده است. در این میان نقش مطالعات کافی به لحاظ فنی، اقتصادی و زمانی، همواره به عنوان عاملی مهم پذیرفته شده اما در واگذاری قراردادهای جدید، این نقش جدی گرفته نشده است که این مورد نیزبر مسایل یاد شده افزون گشته و در نهایت، تونل زنی، به ویژه برای انتقال آب در مسافت های زیاد را با چالش های فنی و قراردادی مواجه ساخته است. از این رو مناسب است که همگام با تغییرات شرایط اقتصادی، فرصت ها و تهدیدهای ایجاد شده، نسبت به بروز رسانی نوع قراردادها، نوع آیتم ها و روش های انتخاب پیمانکاران و نیز خلاقیت های مهندسی که موثر بر مسایل فنی و اجرایی است و در نهایت، اولویت بندی فاکتورهای موثر، اقدام اصلاحی گردد که در این مسیر، اشتراک گذاری تجربیات دست اندرکاران این صنعت می تواند الگوهایی راه گشا باشند. یکی از کارآمدترین روش های اولویت بندی فاکتورها برای تصمیم گیری، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP است که اولین بار توسط توماس ال ساعتی درسال 1980 مطرح شد. این تکنیک بر پایه شناسایی معیارهای کیفی از طریق نظرسنجی از خبرگان امر، پایه گذاری شده است. تبدیل معیارهای کیفی به کمی از طریق ارزش دهی وزنی اهمیت معیارها صورت گرفته و پس از آن با مقایسه زوجی بین معیارها، اولویت بندی فاکتورها صورت می پذیرد تا امکان بررسی سناریوهای مختلف برای مدیران و تصمیم گیری آنها فراهم شود. این مقاله تلاشی است در راستای بررسی چالش های تونل زنی از طریق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی با مطالعه موردی تونل هایی که شرکت مهندسین تهران بوستن در سه استان تهران، فارس و خوزستان به عنوان مشاور طراح و ناظر بر اجرای آنها فعالیت نموده است.

Keywords:

تونل آب , چالش , بروز رسانی , AHP , اولویت بندی