علی باقری نمین
رمضانعلی قربانیان

در بسیاری از نواحی کوهستانی ، پدیده زمین لغزش و ناپایداری شیروانی های مجاور یک تونل بعنوان یکی از مسایل مهم در زمان طراحی می باشد که در صورت عدم بررسی دقیق آن ، هزینه های جبران ناپذیری به پروژه تحمیل خواهد کرد. با توجه به لزوم ترانشه برداری و احداث شیروانیها در مجاورت تونل های کوهستانی، بررسی ریسک های ناپایداری و مکانیسم شکست احتمالی در جهت بهره برداری ایمن ، امری ضروری بوده که رسیدن به این هدف، نیازمند مطالعه عوامل ناپایدار کننده و تحلیل های پیچیده است. در این مقاله اندرکنش سازه تونل شماره 1 آزاد راه تهران شمال و ترانشه مجاور آن (تاثیر هریک از این سازه ها بر یکدیگر) از نقطه نظر بررسی علل ناپایداری و بهینه سازی شیب شیروانی مذکور بعد ازناپایداری، مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور از روش المان محدود و نرم افزار phase 2 برای ارزیابی پایداری مجموعه تونل و ترانشه، تحت شیب های متفاوت ترانشه به منطور یافتن شیب بهینه از لحاظ پایداری و اقتصادی استفاده شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که نرخ جابجایی ها در دیواره تونل بعد از حفاری ترانشه، با شیب آنرابطه معکوس دارد. بیشترین میزان فاکتور ایمنی و کمترین تغییر شکل های اعمالی در اثر حفاری ترانشه با شیب 1 به 0.25 حاصل شده است لذا این شیب بعنوان شیب بهینه انتخاب شده و سیستم نگهداری متناسب با شرایط ترانشه طراحی گردید.

آزاد راه تهران شمال، شیروانی، اندرکنش، تحلیل پایداری، فاکتور ایمنی