مریم فیضی - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی
فرشته فیضی - کارشناس ارشد ادبیات و دانشجوی کارشناسی حقوق
شب بو رشیدی تبار - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی و کارمند کتابخانه های عمومی استان کردستان

امروزه نقش و کاربرد هستی شناسی ها به طور فزاینده ای در حال گسترش است، هستی شناسی ها به عنوان ابزاری قدرتمند برای نمایش و بیان دانش مربوط به یک حوزه، در قالبی رسمی و قابل پردازش توسط ماشین مطرح است که به کمک آن می توان ارتباط بین سیستم های ناهمگون را برقرار کرد و تعامل و ارتباط متقابل بین برنامه ها، ماشین ها و سیستم های ناهمگون را بهبود بخشید. هستی شناسی در حوزه حقوق مانند سایر حوزه ها دارای کاربرد است در این پژوهش روشی برای ساخت هستی شناسی حوزه حقوق با استفاده از نرم افزار پروتژه و بسط و گسترش بسیار وسیع تر آن در آینده اقدام شد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی – توسعه ای است و برای ایجاد هستی شناسی علم حقوق با استفاده از اصطلاحنامه جامعه شناسی و سرعنوان های موضوعی فارسی دامنه موضوع بدست آمد و مفاهیم و روابط مربوط به آن ها از متون و منابع مرتبط با حوزه استخراج گردید. برای طراحی هستی شناسی نیز از نرم افزار پروتژه نسخه 5 (1، 5، 3) استفاده شد. یافته ها در این پژوهش به این صورت بود که پس از شناسایی حوزه موضوعی علم حقوق، چهار مرحله به عنوان مراحل اصلی ساخت هستی شناسی حقوق شناخته شد. این مراحل شامل شناسایی دامنه و حوزه موضوعی هستی شناسی، تعیین کلاس ها و سلسه مراتب آن ها، تعیین ویژگی کلاس ها و روابط آن ها و تعریف نمونه ها است و در آخرین مرحله با استفاده از ابزار هرمیت آزمون سازگاری هستان شناسی بررسی گردید که نتایج استنتاج نشان داد هیچ-گونه ناسازگاری در آن مشاهده نمی گردد. با توجه به یافته های این پژوهش، روش ارایه شده در این پژوهش می تواند در گسترش هستی شناسی حوزه حقوق در زبان فارسی مفید واقع شود.

هستی شناسی، وب معنایی، حقوق