علیرضا پاینده کیا - دانشجوی دوره دکترای حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه مشهد

داشتن حریم خصوصی، یکی از حقوق اساسی بشر و مرتبط با حفظ مقام انسان و دیگر ارزش هایی است که ضمن تاکید آن در از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر و قانون اساسی، کرامت انسانی را برای افراد به ارمغان می ورد. متاسفانه امروزه انتشار تصاویر و فیلم های خصوصی از یک سو به دلیل تمایل برخی کاربران شبکه های اجتماعی به سرکشی در امور شخصی دیگران، تبدیل به امری جالب توجه و مهیج گردیده و از سوی دیگر ویژگی های محیط این شبکه ها که می توان آن ها را در مکتوم بودن هویت مرتکب، ماندگاری عمل مجرمانه، شمول جهانی، ضعف نظارت و سهولت ارتکاب جرم دانست، افراد زیادی را به هتک حریم خصوصی دیگران ترغیب نموده است. علاوه برآن فراگیر شدن استفاده از این شبکه ها و شیوع استفاده از گوشی های موبایل سلولی با امکاناتی نظیر ضبط صوت، فیلم برداری و همچنین امکانات مربوط به ویرایش و تغییر فیلم و تصویر، سبب شده است تا هر لحظه بیم آن برود که به طور مستقیم حریم خصوصی افراد مورد تعرض قرار گرفته و به تبع شخصیت و حیثیت آنان را مورد آماج قرار گیرد. نگارنده در این مقاله با روش تحلیل توصیفی به بررسی نحوه برخورد قانون جرایم رایانه ای مصوب 1388و قانون سمعی و بصری مصوب 1386 با جرایم مربوط به انتشار فیلم و عکس خصوصی دیگران پرداخته و به عنوان یکی از ایرادات، معتقد است دو قانون مذکور تقریبا در موضوع این مقاله هم پوشانی و تطابق زیادی دارند. به عنوان نتیجه نیز معتقد است قانونگذار علیرغم شناسایی تقریبا صحیح مصادیق هتک حیثیت اشخاص از طریق انتشار فیلم و عکس خصوصی، مجازات و جبران خسارت کافی را که بتوان از قبل آن امید به اعاده حیثیت بزه دیده به درستی پیش بینی نکرده است.

هتک حیثیت، شبکه های اجتماعی پیامرسان، فیلم و عکس خصوصی