شهناز کریمی - ۱. دانشجوی دکتری، گروه جامعه شناسی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
مهرداد نوابخش - استاد، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، گروه علوم اجتماعی و جامعه شناسی، تهران، ایران
مصطفی ازکیا - استاد، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، گروه علوم اجتماعی و جامعه شناسی، تهران، ایران

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی سوژگی زنان در شکل گیری گفتمان انقلاب اسلامی براساس نظریه گفتمان لاکلایو و موفه است. روش پژوهش کیفی – اکتشافی و روش نمونه گیری نیز برمبنای روش نمونه گیری نظری بود. نتایج نشان داد، زنان در حدوث گفتمان انقلاب اسلامی در جایگاه سوژه ای نقش آفرین و خلاق قرار گرفته و شیوه های متعددی را برای مبارزه به کار می گرفتند. در شرایط سوژگی همبستگی بالایی بین زنان با افکار و اندیشه، و ریشه های اجتماعی متفاوت شکل گرفته بود. زنان در این شرایط از وضعیت موجود و ارزش های حاکم بر آن دوری جستند و به دنبال استقرار فضایی آرمانی در ذیل گفتمان انقلاب اسلامی بودند. بخشی از سوژه شدن زنان در مبارزات انقلابی به جو انقلابی جامعه مربوط است. از چشمگیرترین شیوه های کنشگری زنان در برقراری گفتمان جدید، گسترش استفاده از حجاب در میان زنان بود. هویت جدید برای زنان هویتی کاملا متفاوت با قبل نبود، بلکه بازاندیشی و بازنگری در گفتمان سنتی و مدرن بود که براساس شاخص های جدید آن را عرضه کردند.

انقلاب اسلامی, زنان, سوژه سیاسی, هویت, لاکلایو و موفه