مسعود پورفرد - استادیار، گروه علوم سیاسی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران

بی شک حوزه های علمیه به میزان خصلت های ذاتی و کارکرد اصلی خود حامی نظام های اسلامی بوده و هستند، و نقش مراجع، طلاب و روحانیت، در سده گذشته به ویژه انقلاب اسلامی، نقشی آوانگارد و پیشرو بوده است، بعد از ایده مقام معظم رهبری در خصوص حوزه های علمیه مبنی بر انقلابی بودن، این تحقیق بدنبال رصد عوامل حفظ روحیه انقلابی­گری در کنار کارکرد حفظ، حمایت و انتقاد سازنده از نظام اسلامی ایران است. از نظر مقام معظم رهبری نسبت روحانیت با نظام اسلامی، نسبت حمایت و نصیحت است . طبعا این امر، مستلزم گفتمان انقلابی و عملیاتی است تا در فرایندی مقبول و سنجیده، جلوی پویش­های خطرناکی که به انقلاب­زدایی از حوزه­های علمیه می­انجامد، گرفته شود و عوامل حفظ روحیه انقلابی که سرچشمه­ای متعالی مانند اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری دارد، نیز تبیین شود. به دلیل اینکه موضوع پژوهش حاضر حوزه انقلابی و مسیله حفظ نظام است با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی گزینه های اساسی و بنیادی برای نظارت و حمایت نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران در سه مولفه فرهنگ، اقتصاد و سیاست در نظر گرفته شده است که در مجموع به شش خصلت مهم حوزه انقلابی از جمله روزآمدی در فرهنگ اسلامی، ترویج فرهنگ تعاملی وگفت وگو، روحیه فقرستیزی، روحیه حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم، خلاقیت و تفکر سیستمی در سیاست و سرانجام مروج مشارکت سیاسی رقابتی پرداخته شده است. البته در هر محور، ابتدا به ویژگی خصلت های حوزه انقلابی و سپس، به نقش نظارتی و آنگاه به پیامد و تاثیر مثبت و منفی این خصلت های حوزه انقلابی اشاره شده است.

حفظ نظام اسلامی, حوزه انقلابی, خصلت های انقلابی, نقش نظارتی و انتقادی