عباس آذرانداز - عضو هیات علمی پژوهشکده فرهنگ اسلام و ایران

اندرزنامه های پهلوی بخش مهمی از ادبیات دوره میانه هستند که حکمت و رویکرد اخلاقی جامعه ایران را در عصر ساسانی بازتاب می دهند. مجموعه اندرزهای پهلوی بر ادبیات و شعر پس از اسلام تاثیر بسزایی گذاشته است. این آثار عمدتا به نثر هستند؛ اما در میان آنها چند متن کوتاه وجود دارد که ساختاری شعرگونه دارند و مضامین آنها نیز در شعر گویندگان بزرگ پارسی گوی به زیبایی تکرار شده است. وزن آنها بر پایه وز ­ن شناسی شعر دوره میانه است و صورتی خام از قافیه نیز در برخی از آنها دیده می شود. اندرز بهزاد فرخ پیروز ، خیم و خرد فرخ مرد ، و اندرزنامه ای با مضمون ناپایداری دنیا از جمله این اندرزهای منظوم است که در این مقاله، معرفی و به برخی نکات زبانشناختی، ادبی و فکری آنها اشاره می شود. ستایش خرد، اندازه نگاه داشتن (پیمان)، تشویق به آموختن پیشه و ناپایداری دنیا از مواردی است که در این اندرزنامه ها آمده و نشان دهنده اندیشه های مطرح ساسانی و ارتباط آنها با آیین نامه های آن دوران است.

عصر ساسانی, زبان پهلوی, اندرز بهزاد فرخ پیروز, خیم و خرد فرخ مرد, ناپایداری دنیا