مبانی هستی شناسانه جامعه شناسی اسلامی

Publish Year: 1389
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 479

This Paper With 30 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISSJ-2-3_003

تاریخ نمایه سازی: 4 خرداد 1398

Abstract:

در این مقاله درصدد بررسی مبانی هستی شناسانه جامعه شناسی از دیدگاهی قرآنی هستیم. با استفاده از آیات قرآن، چهار عنصر خدا ، انسان ، زمین و پیوند میان انسان با این عناصر و انسان های دیگر ، پایه های اصلی (و البته حداقلی)، برای تشکیل جامعه انسانی تشخیص داده شد. با محور قرار دادن دو عنصر انسان و پیوند ، ماهیت هر یک را تحلیل کرده، سپس به عناصر دیگر و نحوه اثرگذاری آنها بر این دو عنصر پرداخته ایم. چنین نگاهی، جامعه شناسی موجود انسان ‐ محور را به یک جامعه شناسی خدا ‐ محور تبدیل کرده، انسان را فقط امانتدار تلقی می کند. در این نگاه قرآنی، انسان موجودی دوبعدی است: حیوانی ‐ ملکوتی؛ یعنی میلی بی نهایت، هم به پستی ها و هم به فضیلت ها دارد. همین وضعیت در جامعه انسانی که محصول گرایش ها، روحیه ها، اخلاقیات، افکار و اندیشه افراد است، نیز رخ می دهد و درجه ای از هویت پست یا متعالی را در صحنه اجتماعی از خود به نمایش می گذارد. در این رویکرد، وجود سه عنصر قدرت، معرفت و گرایش های متضاد، میدانی برای ظهور متمایزترین ویژگی انسان، یعنی اختیار دانسته شده است. این ویژگی، خود را در سطوح مختلف فردی، گروهی و اجتماعی نشان می دهد. از دیدگاه قرآنی، مشغولیت زیاد انسان و جامعه انسانی به گرایش های حیوانی و نیز امور خارج از وی (طبیعت و زمین)، از یک سو و فراموشی و بی توجهی به خود ملکوتی و نیز خداوند، از سوی دیگر، باعث بیگانگی فردی و جمعی انسان ها می شود. مهم ترین عامل برای برطرف کردن این حالت، توجه به خدا و خود واقعی است. با توجه به این رویکرد، برای اینکه تحلیل کاملی از جامعه انسانی داشته باشیم، همواره باید به دو عنصر اصلی جامعه (فرد و جمع)، توجه داشته باشیم. همچنین، توجه به نوع رابطه این دو با خداوند و هستی (طبیعت و زمین) نیز تاثیر بسزایی در فهم رفتار فردی و اجتماعی انسان دارد.

Authors

حسین اژدری زاده

عضو هییت علمی گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق و دانشجوی دکترای جامعه شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

رضا کلوری

دانش آموخته حوزه علمیه قم و دانشجوی دکترای جامعه شناسی

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • قرآن کریم (1373)، ترجمه محمد مهدی فولادوند، تهران: دارالقرآن الکریم. ...
  • آرون، ریمون (1370)، مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناسی، ترجمه ...
  • آرون، ریمون (1376)، جامعه شناسی معاصر آلمان، ترجمه مرتضی ثاقب ...
  • استپلویچ، لارنس (1373)، هگلی های جوان، ترجمه فریدون فاطمی، تهران: ...
  • بستان، حسین (نجفی) (در حال چاپ)، علم دینی(2): روش بهره ...
  • پی یتر، آندره (1354)، مارکس و مارکسیسم، ترجمه شجاع الدین ...
  • رجبی، محمود (1378الف)، انسان شناسی، چ3، قم: موسسه آموزشی و ...
  • رجبی، محمود (1378ب)، تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام، تهران: پژوهشگاه ...
  • سبحانی، جعفر (بی تا)، منشور جاوید (دوره 12جلدی)، قم: دارالقرآن ...
  • سعیدی، غلامرضا (1338)، اقبال شناسی، تهران: اقبال. ...
  • شریعتی، علی (بی تا)، مجموعه آثار، ج16، [بی جا: بی ...
  • شیروانی، علی (1376)، سرشت انسان، قم نهاد نمایندگی، معاونت امور ...
  • صدر، محمد باقر (1369)،سنت های تاریخی و فلسفه اجتماعی در ...
  • صدیق، رحمت الله و همکاران (1373)،تاریخچه جامعه شناسی، تهران: سمت. ...
  • طباطبایی، محمدحسین (1379)،تفسیر المیزان، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، قم: ...
  • علیزاده، عبدالرضا (1376)، نگاهی به جامعه شناسی معرفت ماکس شلر ... [مقاله ژورنالی]
  • کوزر، لیوییس (1368)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی، ترجمه ...
  • گورویچ، ژرژ(1349)،طرح مسایل جامعه شناسی امروز، ترجمه عبدالحسین نیک گوهر، ...
  • محسنی تبریزی، علیرضا (1370)، بیگانگی ، نامه علوم اجتماعی، ش2. ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی(1349)، آموزش عقاید، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی(1367)، معارف قرآن، قم: موسسه در راه ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی(1368)، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، ...
  • مطهری، مرتضی (1363)، نقدی بر مارکسیسم، تهران: صدرا. ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی(1366)، سیری در نهج البلاغه، تهران: صدرا. ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی(1367الف)، انسان و سرنوشت، چ7، تهران: صدرا. ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی (1367ب)، گفتارهای معنوی، قم: صدرا. ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی(1371)، مجموعه آثار، قم: صدرا. ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی(بی تا)،انسان کامل، تهران؛ قم: صدرا. ...
  • نجفی علمی، محمدجعفر (1371)، جامعه و سنن اجتماعی در قرآن، ...
  • Faghirzadeh, S. (1988), Sociology of Knowledge, Tehran: Soroush. ...
  • Hamilton, Peter (1977), Knowledge and Social Structure, London: Routledge and ...
  • Remmling, G. W. (1973), Towards the Sociology of Knowledge, London: ...
  • Tavakol, M. (1987), Sociology of Knowledge, Sterling Publishers Private Lmited, ...
  • The Encyclopedia of Philosophy (1967), ed. in Chief, Paul Edwards, ...
  • نمایش کامل مراجع