رحمان ذبیحی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام
پروین پیکانی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام

جوزف کمپبل با ارایه کهن الگوی سفر قهرمان، کوشیده است نشان دهد که سفر قهرمانان در آثار روایی ملت های مختلف، غالبا از الگوی واحدی تبعیت می کند. به عقیده او این الگو از سه بخش جدایی، تشرف و بازگشت تشکیل شده است. در پژوهش حاضر میزان تطابق سفر داراب در داراب نامه طرسوسی، با این الگو بررسی شده است. پیکی داراب را به سفر دعوت می کند. در ابتدا در اجابت دعوت، تعلل می ورزد، سپس سفر را آغاز می کند. با فایق آمدن بر نگهبانان آستان نخستین، وارد جاده آزمون می شود و بر موانع آن غلبه می کند. سپس با زن وسوسه گر مواجه می شود و سرانجام با خدابانو ازدواج می کند. وی در آشتی با پدر موفق است و به برکت نهایی می رسد. اگرچه او در ابتدا از بازگشت امتناع می کند، در نهایت به وطن باز می گردد و از نگهبانان آستان بازگشت عبور می کند و با غلبه بر مشکلات پیش رو، ارباب دو جهان می شود. هرچند بخش های اندکی از الگوی کمپبل در این داستان وجود ندارد، نتایج پژوهش گویای تطابق این سفر بر الگوی یاد شده است.

داراب نامه طرسوسی, کهن الگوی سفر قهرمان, جدایی, تشرف, بازگشت