مجتبی زارعی
سید نادر جعفری

در یک تقریر کلی، تفاوت نحله­های اندیشگانی را می­توان به تفاوت انسان­شناسی آن نحله­ها ارجاع داد؛ یعنی می توان بنیان های اندیشه و مواجهات یک عالم فکری با جهان واقع را متعین از طرز تلقی آن اندیشه نسبت به مفهوم انسان دانست. لذا یکی از بهترین شیوه­های تحلیل برای فهم تفاوت­های نظام­های اندیشگانی، مقایسه ی تطبیقی انسان­شناسی آن ها و تعاریفی است که از مفهوم انسان به دست می­دهند. در این مقاله سعی شده است تفاوت­ها و تقابل­های تعاریف انسان در سه اندیشه­ی متمایز: یونان باستان ، اندیشه­ی سکولار و حکمت متعالیه مورد بازخوانی قرار گیرد. اما به دلیل موسع بودن هر یک از این سه حوزه، علاوه بر تقلیل بررسی­ به تفاوت­های انسان­شناسی ، یک نماینده­ی خاص نیز برای هرکدام از سه نظام اندیشگانی مذکور معرفی شده است که عبارتند از: افلاطون و فلسفه­ی او در حوزه­ی یونان باستان، سکولاریسم به عنوان گفتمان غالب اندیشه­ی غرب مدرن، و آرای آیت­الله جوادی آملی در حکمت متعالیه. بدین ترتیب، این مقاله به مقایسه ی تطبیقی فلسفه ی انسان شناسی در آرای افلاطون، گفتمان سکولاریسم و آیت الله جوادی آملی خواهد پرداخت.

یونان, سکولاریسم, حکمت متعالیه, فلسفه ی انسان شناسی