منصور سعیدی - دانشجوی گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
پرویز فتحی - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
مهدی کوچک زاده - گروه آبیاری و زهکشی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

محدودیت منابع آب مهم­ترین مانع در گسترش کشاورزی پایدار در ایران به شمار می­رود. استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی ضرورتی اجتناب ناپذیر در جهت حفظ منابع آبی محسوب می گردد. کاربرد روش های نوین آبیاری و استفاده از راهبردهای مدیریتی مانند کم آبیاری مایه افزایش عملکرد فراورده ها و بهره وری آب می­گردد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و عمق جایگذاری لاترال آبیاری قطره‎ای بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک گندم زمستانه در سنندج بود. آزمایش مزرعه­ای این پژوهش در سال  1396 و به صورت طرح کرت های خردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. کرت های اصلی و فرعی پژوهش حاضر به ترتیب دربرگیرنده سطوح آبیاری (60 و80 و100 و120 درصد نیاز آبی) و عمق جایگذاری لاترال های آبیاری (0 و30 و40 و 50 سانتیمتر) بود. برآیندها پژوهش نشان داد که اثر عمق آب آبیاری و عمق نصب لاترال بر عملکرد و اجزای عملکرد معنی دار بود (p≤0.01). ‎بیشینه عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک محصول گندم در سطح آبیاری 100 درصد نیاز آبی و عمق جایگذاری لاترال آبیاری قطره‎ای زیرسطحی برابر30 سانتی متر حاصل شد. برآیندهای مقایسه میانگین اثر متقابل فاکتورهای آزمایشی نشان داد بیشترین عملکرد کاه و کلش در تیمار با عمق آبیاری120 درصد نیاز آبی و عمق کارگزاری لاترال برابر 40 سانتی متر به دست آمد.

آبیاری میکرو, کم آبیاری, گندم زمستانه, عملکرد