ژیوشیمی و جایگاه تکتونیکی سنگ های آتشفشانی محدوده گل چشمه، جنوب نیشابور، شمال شرق ایران

محدوده مورد مطالعه در 220 کیلومتری جنوب غربی مشهد، 80 کیلومتری جنوب نیشابور و در گستره ای بین طولهای 30 40 ˚58 الی 30 44 ˚58 قرار گرفته است و در پهنه ساختاری سبزوار قرار دارد. زمین شناسی منطقه عمدتا شامل سنگ های آتشفشانی با ترکیب تراکیت،تراکی اندزیت و آندزیت بازالت بوده که در بعضی قسمتها تحت تاثیر دگرسانی آرژیلیک، کربناته و پروپیلیتیک قرار گرفته اند. تجزیه شیمیای نشان دهنده ماهیت آلکالن این سنگها است. غنی شدگی عناصر HREE نسبت به HREE و تهی شدگی Nb و Ta نشانه تشکیل ماگما در محیط فرورانش است نمودار های تکتونیکی و ژیوشیمی سنگهای منطقه بیانگر محیط تکتونیکی قوس آتشفشانی قاره ای می باشد. با نسبت La/Yb)N) میتوان حضور گارنت و در نتیجه عمق ذوب را برآورد نمود.این نسبت در سنگهای منطقه بسیار پایین (حدود 9/3-5/3) است که کم بودن گارنت در ناحیه منشا را نشان میدهد. نسبت CE/Yb)N) نیز حاکی از عمق و نرخ ذوب ماگمای مادر است که این نسبت در سنگهای آتشفشانی منطقه نیز پایین بوده (4/2 تا 7) که نشان ذوب و عمق پایین ماگما است. به نظر می رسد که گدازه های منطقه گل چشمه از ذوب بخشی گوه گوشتهای در عمق اسپینل + گارنت لرزولیتی با مقدار گارنت پایین که در اثر تماس با سیالات مشتق شده از پوسته اقیانوسیفرورونده، از عناصر کمیاب غنی شده منشا گرفته باشند.

Keywords:

سنگ های آتشفشانی , ذوب بخشی , گل چشمه , سبزوار