بررسی چالش های پیش روی اجرای فرایندهای پیشگیری کننده از خطرات دود جراحی: مقاله مروری

زمینه و هدف:ایمنی محیط کار یک موضوع بسیار مهم و چند منظوره می باشد که علاوه بر ایمنی پرسنل، ایمنی بیمار و تیم جراحی را تحت تاثیر قرار می دهد. سال های متعددی است که در جراحی های مختلف جهت کنترل خونریزی و جدا کردن بافت ها ی بدن، از روش سوزاندن بافت و منعقد کردن آن توسط دستگاه الکتروکوتری استفاده می شود. با توجه به نتایج مطالعات متعدد دود حاصل از الکتروکوتری از اجزای مختلفی از جمله فرمالدهید، باکتری، ویروس، گازهای سمی، پاتوژن ها و ذرات معلق که بیماری زا بوده و برای سلامتی بیماران و کارکنان اتاق عمل، به خصوص پرسنل هوشبری و اتاق عمل که مدت زمان بیشتری در تماس با این دود قرار می گیرند مخاطره آمیز می باشد. با توجه به اثرات مخرب جهش زا و سیتوتوکسیک این دود، و افزایش نگرانی ها در اینباره، مداخلات بسیاری جهت پیشگیری از انتقال و استشمام این دود در مطالعات گذشته بیان شده است و راهکارهای بسیاری پیشنهاد شده است، اما اجرای این راهکارهای پیشگیری کننده به عنوان یک چالش مطرح می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی علت های مختلف اجرای این فرآیندها صورت گرفته است. مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع مروری می باشد که در سال 1397 انجام شده است، در این مطالعه مقالات منتشر شده بین سال های - 1381-1396 ( 2002-2018) مورد بررسی قرار گرفت. به منظور دستیابی به مستندات علمی مرتبط، جستجوی الکترونیکی به دو زبان فارسی و انگلیسی با استفاده از کلید واژه های دود جراحی ، ترکیبات دود جراحیcomponent of surgical smoke میزان بکار گیری پرسنل از روش های پیشگیری و آگاهی کارکنان از مخاطرات دود جراحی، knowledge of surgical smoke and surgical technologist، surgical smoke hazardous، surgical smoke and intervention and operating roompersonnel/surgical technologists ، در بانک های اطلاعاتی شامل پاپمد ( PubMed ) گوگ لاسکالر، اسکوپوس Scopus، ISI Web of since، ScinceDirect، ProQuest استفاده شد و اطلاعات تکمیلی بیشتر از سایت های AORN اتخاذ گردید. یافته ها: در مطالعه پیش رو مجموعا 33 مقاله جمع آوری شد. و مقالاتی که متن کامل آنها دردسترس نبود از مطالعه حذف شدند. نهایتا 20 مقاله مورد بررسی قرار گرفتند که از این بین 4 مقاله به زبان فارسی و 16 مقاله به زبان انگلیسی بودند. مهم ترین یافته ها عدم آگاهیو دانش مناسب تیم جراحی و سرپرستاران اتاق عمل نسبت به ترکیبات و خطرات دود جراحی بود. این دود همچنین ترمیم زخم های جراحی را به تاخیر می اندازد. آموزش های لازم به دو صورت onsite (حین انجام عمل جراحی) و خارج از زمان انجام جراحی (به صورت جلسات کارگاهی، پمفلت، پوستر) درباره دود جراحی و راه های پیشگیری از آن، انجام گرفته است. ولی بررسی مقالات بعد از این آموزش ها نشان از عدم آگاهی کافی داشت. طی مداخلات متعدد راه های پیشگیری از استنشاق این دود که شامل استفاده از سیستمهای تهویه با کارایی بالا، استفاده از ماس کهای هپا و N95 که کارایی مناس بتری نسبت به ماسک-های جراحی داشتند به اثبات رسید. مداخلات دیگر شامل: استفاده از قلم کوترهای مجهز به سیستم وکیوم، استفاده از ساکشن در نزدیک نوک قلم کوتر در جراحی های لاپاراسکوپی و غیر لاپاراسکوپی جهت وکیوم مداوم دود و دور کردن آن از محیط جراحی بود. ولی اجرای این راه ها فقط محدود به همان زمان مداخله و پژوهش بود.از جمله موانع اجرای این راه های پیشگیری کننده، گرانی سیستم های تهویه و قلم کوترهای وکیو مدار،سر و صدای ایجاد شده حین استفاده از ساکشن های معمولی، عدم موافقت جراحان هنگام استفاده از ساکشن، عدم مهارت پرسنل حین استفاده از ساکشن مداوم و رضایت آن ها از وضعیت موجود گزارش شده بود.بحث و نتیجه گیری:موانع اصلی اجرای راهکارها به تصمیمات جراحان و مدیریت معطوف می شود. با توجه به یافته های موجود در مورد خطرات بسیار بالای دود جراحی (در جراحی های الکتروسرجری و لیزر)، برای بیماران از یک طرف و نیروی انسانی از طرف دیگر که مهم ترین وگران ترین جزء سیستم خدمات بهداشت و درمان است، راهکارها باید همچنان به آموزش موثر و تغییر آموزش ها متمرکز باشد. آموزش به صورت مداوم و در قالب اپلیکیش نها برای تزریق مداوم اطلاعات درباره خطرات و راه های پیشگیری می تواند تاثیر بهتریدر تغییر نظام فکری و باورهای پرسنل، مدیریت و جراحان داشته باشد. تا بدین ترتیب استفاده از وسایل موجود وکیوم دود جراحی، برای پرسنل وجراحان مه متر شود و از طرفی، مدیریت بتواند در اولویت بندی تهیه وسایل پیشگیری کننده، تصمیمات بهتری اتخاذ کند. همچنین پژوهش های گسترده تر در مورد تاثیر این دود بر التیام زخم ها در بافت های مختلف بدن و مقایسه تاثیر استراتژی های آموزشی گوناگون، می تواند اهمیت موضوع را بالاتر ببرد.

Keywords:

خطرات دود الکتروسرجری , مداخلات آموزشی , پرسنل اتاق عمل , ایمنی محیط کار