بررسی ارتباط میان مخارج بهداشتی وآموزشی با شاخص توسعه انسانی در ایران

زمینه و هدف: در دهه های اخیر، شاخص توسعه انسانی به یکی از کاربردی ترین شاخص ها برای اندازه گیری سطح توسعه کشورها تبدیل شده است. عوامل متعددی بر توسعه انسانی موثر می باشند. مخارج بهداشتی و آموزشی از عوامل مهمی هستند که بر توسعه انسانی اثرگذار هستند. هدف این مطالعه بررسی اثر مخارج بهداشتی و آموزشی بر شاخص توسعه انسانی می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه داده های سری زمانی برای بازه زمانی 1395-1375 به صورت سالانه مورد استفاده قرار گرفته است. برای بررسی رابطه علیت میان مخارج بهداشتی و آموزشی با شاخص توسعه انسانی از روش علیت تودا-یاماماتو و برای بررسی ضرایب بلندمدت از روش جوهانسون-جوسیلیوس استفاده شده است. همچنین تحلیل داده ها به کمک نرم افزار Eviews9 انجام شده است. نتایج: نتایج روش علیت تودا-یاماماتو نشان داد که یک رابطه علیت دو طرفه میان مخارج بهداشتی و آموزشی با شاخص توسعه انسانی وجود دارد و همچنین نتایج روش جوهانسون- جوسیلیوس نشان داد که اثر متغیرهای مخارج بهداشتی و آموزشی بر شاخص توسعه انسانی مثبت و معنادار است.نتیجه گیری: نتایج مطالعه بیانگر تاثیر مثبت و معنادار مخارج بهداشتی و آموزشی بر شاخص توسعه انسانی است. همچنین افزایش مخارج بهداشتی و آموزشی گام مهمی در دستیابی به توسعه انسانی است. به همین منظور لازم است تا مدیران و سیاست گذاران به بخش بهداشت و آموزش توجه لازم و کافی را داشته باشند.

Keywords:

مخارج بهداشتی و آموزشی , علیت تودایاماماتو