عباس صادق زاده عطار - دانشجوی کارشناسی ا رشد گروه متالورژی و مواد دانشکده فنی دانشگاه تهران
جعفر راثی زاده غنی - استادیار گروه متالورژی و مواد دانشکده فنی دانشگاه تهران

تولید فولادهای میکروآلیاژی یکی از مهم ترین پشرفت های متالورژیکی چند دهه اخیر بوده است. این فولادها به خاطر داشتن ترکیب عالی از خواصی همچون استحکام بالا، چقرمگی مطلوب، انعطاف پذیری و قابلیبت جوشکاری، مناسب از اهمیت ویژه ای برخوردارند. مقادیر بسیار جزئی از عناصر میکروآلیاژ می توانند تاثیر به سزائی بر خواص نهایی فولاد داشته باشند. در پژوهش حاضر، سه ترکیب مختلف از فولاد ساده کربنی و فولاد میکروآلیاژ کم کربن حاوی وانادیم، تیتانیم و بر ریخته گری گردیده و تاثیر این عناصر میکروآلیاژ بر ریزساختار و خواص مکانیکی حاصل، قبل و پس از عملیات حرارتی بررسی گردیده است. با توجه به اینکه در فولادهای میکروآلیاژ ریختگی، رسیدن به خواص مطلوب تنها از طریق عملیات گرفته است. بدین منظور نمونه ها در دماهای 330، 370، 410، 450 درجه سانتیگراد به مدت زمان های 5، 10، 15 ، 20 دقیقه تحت عملیات آستمپر آیزوترم قرار گرفتند. بر رسی ها نشان داد که افزودن و انادیم، میزان سختی و استحکام این فولادها ر ا به میزان چشمگیری افزایش داده و چقرمگی را کاهش می دهد. افزودن تیتایم، بش از مقدار موردنیاز برای محافظت از بر، سبب افزایش سختی و استحکام فولاد می شود. ضمن آنکه بر با جدایش در مرزدانه ها و تشکیل رسوبات بسیار ریز باعث افزایش سختی و استحکام در فولادهای میکروآلیاژ می شود. این عناصر میکروآلیاژ با تشکیل کاربید، نیترید، و کاربونیترید باعث ریز شدن انه های آستنیت اولیه شده و خواص مکانیکی را به طور قابل توجهی افزایش می دهند.