بررسی انگیزه های نقد خویشتن در دیوان حافظ
Publish place: Journal of Lyrical Literature Researches، Vol: 15، Issue: 29
Publish Year: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 474
This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLLR-15-29_012
تاریخ نمایه سازی: 8 خرداد 1398
Abstract:
خودانتقادی یا نقد خویشتن قسمی از نقد ادبی است که در آن، پدیدآور، در جایگاه منتقد اولیه، اثر، روش، نگرش و یا شخصیت ادبی خویش را تحلیل و بررسی میکند. در عرصه ادبیات، نقد خویشتن انواع مختلفی دارد و انگیزه های متفاوتی موجب آن می شود. اگر انگیزه خودانتقادی درون خود پدیدآور باشد، نقد خودانگیخته و اگر انگیزه بیرون از او باشد، نقد دگرانگیخته است. حافظ شاعری است که پیوسته در اشعارش به نقد خویشتن پرداخته است. مطالعه آثار او از این منظر، دریچه جدیدی را بر روی حافظپژوهان می گشاید. در پژوهش حاضر که مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و بهشیوه تحلیلی-توصیفی انجام میشود، تلاش شده تا با استفاده از شواهدی که از دیوان حافظ بهدست آمده، انگیزههایی که شاعر را به نقد خویشتن واداشته، بررسی شود. به نظر می رسد حداقل برخی از اصلاحاتی که حافظ در اشعار خود به کار بسته و باعث ایجاد اختلاف نسخ در اشعار او شده نیز، حاصل خودانتقادی باشد و این خودانتقادی ها بر رفع عیوب آثار، ارتقای متن و افزایش جذابیت اشعار نزد مخاطبان موثر بوده است. خودانتقادی های حافظ هم از نوع خودانگیخته و هم از نوع دگرانگیخته بوده و عواملی مانند وجود کاستی در فحوای سخنان پیشین او و یا اظهار نظرهای سخن ناشناسان مدعی موجب آنها بوده است.
Keywords:
Authors
مهرداد نصرتی
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد
یدالله جلالی پندری
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد