سید علی طاهری خرم آبادی - استادیارگروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران

از زمان دکارت و طرح استدلال های شکاکانه، دانش به جهان خارج یکی از دغدغه های فیلسوفان معرفت شناس غرب بوده است . این پرسش در فلسفه اسلامی سنتی مسئله نبوده است و در دوران اخیر و پس از آشنایی فیلسوفان مسلمان با فلسفه جدید غرب، برخی فیلسوفان اسلامی متاخر برای پاسخ به شکاکیت درباره جهان فیزیکی ، در صدد اثبات وجود جهان مادی برآمده اند . تاملات آنها درباره موضوع به دو راهبرد  متافیزیکی منتهی شده  و آنها یا از راه توسل به اصل علیت و یا از راه ضرورت مطابقت  ادراک های حسی با اشیای فیزیکی بر وجود جهان خارج استدلال کرده اند . این مقاله نشان می دهد که هیچ کدام از این استدلال ها نمی توانند مدعاهایشان را اثبات کنند . به علاوه حتی اگر استدلال های ایشان در اثبات نتیجه مورد نظر موفق باشند ، استدلال معروف و قوی از راه جهل به نفع شکاکیت در برابر این استدلال ها مقاوم است .

شئ فیزیکی , ادراک حسی , علیت , مطابقت ضروری , استدلال از راه جهل