مریم ملکوتی خواه - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته فلسفه اخلاق دانشگاه قم
محمدتقی چاوشی - استادیار گروه فلسفه، پژوهشگاه علوم وحیانی معارج

در اغلب آثاری که درباره دکارت نگاشته شده، صراحتا تصویری ریاضی از جهان در مابعدالطبیعه او عرضه شده است. اما چون در محافل فلسفی، آثار علمی و ریاضی دکارت مغفول مانده و بیشتر به آثار مابعدالطبیعی وی پرداخته شده توصیفی تحلیلی از اینکه دکارت چگونه طبیعت را جامه ریاضیات پوشانید و پای علوم دقیقه را به طبیعیات گشود مطرح نشده است. حتی برخی از اهل نظر، فلسفه ورزی های دکارت را مستقل از آثار علمی او دانسته اند، حال آنکه ظرایف تفکر ریاضی دکارت در تمام آثار مابعدالطبیعی او منشا اثر بوده و این ظرایف بدون بررسی آثار ریاضی او پنهان خواهد ماند. این مقاله می کوشد مسیر دکارت تا رسیدن به تصویر ریاضی جهان را با عنایت به دقایق آثار علمی و ریاضی او بررسی کند و نشان دهد که چگونه چنین بینشی به نظام طبیعت، انسان را مسلط بر جهان و متصرف در آن کرده است.

دکارت, وضوح و تمایز, هندسه تحلیلی, مابعدالطبیعه, تصویر ریاضی جهان