سیده سعیده غروی - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم

معجزه امری خارق العاده است که مافوق توان بشری بوده و گواه صدق ادعای پیامبری است. برخی آیات قرآن کریم به تبیین معجزه و نوع آن در داستان انبیاء پرداخته اند. آیات توصیف گر معجزه به روشنی گاه از فاعلیت خداوند در تحقق این امر فوق توان بشری سخن می گویند و گاه تحقق آن را به خواست نبی اما به اذن الهی می خوانند. در این مقاله مواجهه مفسران فریقین در برابر شماری از این آیات مورد بررسی قرار گرفته است. برخی به تفکیک آیات، در بعضی موارد خداوند و در موارد دیگر انبیاء را فاعل معجزه می-خوانند؛ اما گروه دوم بدون در نظر گرفتن صراحت آیات بنابر ادله عقلی و یا استدلالهای کلامی سخن گفته-اند. دسته ای از ایشان معجزات را فعل انبیاء خوانده و صدور افعال مادی را از خداوند غیرممکن می دانند و دسته دیگر، تحقق معجزه را تنها از جانب ساحت کبریایی امکان پذیر می دانند. نگارنده در این مقاله در پرتو 3 اصل، چگونگی تحقق امر فوق بشری از سوی پیامبرانی که در آیات قرآن، بشر خوانده شده اند را امکان پذیر می داند: اول. اعطای مقام ولایت تکوینی به ایشان از سوی خداوند؛ دوم. مظهریت اوصاف و صفات الهی در جایگاه خلیفه اللهی؛ سوم. صدور معجزه در پرتو اذن خداوند.

فاعل معجزه, ولایت تکوینی, خلیفه الله, مظاهر اوصاف و صفات الهی, اذن الهی