ابوالفضل مشکینی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
علیرضا گروسی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
مصطفی توکلی نغمه - کارشناس ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مسکن اجتماعی  به نوعی خاصی از تامین مسکن اطلاق می­شود که اساسا توسط دولت ملی یا محلی و با هدف خانه­دار کردن گروه­های کم­درآمد صورت می­گیرد. شهر قم یکی از شهرهای بزرگ ایران است که با توجه به جمعیت بالای آن نیاز به توجه در بخش مسکن دارد. یکی از مهم­ترین عوامل در ایجاد و ساخت پروژه­های  مسکونی، مکان­یابی بهینه آن می­باشد. یکی از روش­های تصمیم­گیری، از طریق وزن­دهی به معیارها روش سلسله مراتبی است. با استفاده از این روش، معیارها و زیرمعیارها رتبه­بندی شده و گزینه­های مناسب برای اتخاب مکان بهینه مشخص می­شوند. این پژوهش به­صورت کاربردی و به­روش توصیفی– تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه­ای صورت گرفته است. معیارها و ریزمعیارهای موثر در مکان­یابی فضاهای مسکونی معرفی و درخت سلسله­مراتبی معیارها ترسیم شده است. این معیارها در قالب پرسشنامه­ای تنطیم و در بین کارشناسان شهری و مسکن شهرداری قم توزیع شد و برای محاسبه میانگین وزن­های داده شده هر معیار و زیرمعیار، از مقایسه زوجی استفاده شده است. پس از انجام محاسبات مربوطه در فرایند تحلیل سلسله­مراتبی، نتایج و  خروجی مدل به­گونه­ای بود که منطقه 8 مناسب­ترین منطقه برای احداث پروژه مسکن اجتماعی تشخیص داده شد. مناطق 2 و 3 نیز پس از منطقه 8 در اولویت­های بعدی قرار می­گیرند. در همین راستا، مناطق 5 و 6 و 7 نامناسب­ترین مناطق در مکان­یابی و احداث این پروژه می­باشند.

مسکن اجتماعی, تحلیل سلسله مراتبی, سیستم اطلاعات جغرافیایی, شهر قم