ابوالفضل مشکینی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
علیرضا گروسی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
مصطفی توکلی نغمه - کارشناس ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مسکن اجتماعی  به نوعی خاصی از تامین مسکن اطلاق می­شود که اساسا توسط دولت ملی یا محلی و با هدف خانه­ دار کردن گروه­ های کم­ درآمد صورت می­گیرد. شهر قم یکی از شهرهای بزرگ ایران است که با توجه به جمعیت بالای آن نیاز به توجه در بخش مسکن دارد. یکی از مهم­ترین عوامل در ایجاد و ساخت پروژه­های مسکونی، مکان­یابی بهینه آن می باشد. یکی از روش­های تصمی م­گیری، از طریق وزن­دهی به معیارها روش سلسله مراتبی است. با استفاده از این روش، معیارها و زیرمعیارها رتبه­ بندی شده و گزینه­ های مناسب برای اتخاب مکان بهینه مشخص می­شوند. این پژوهش به­ صورت کاربردی و به ­روش توصیفی– تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ­ای صورت گرفته است. معیارها و ریزمعیارهای موثر در مکان­یابی فضاهای مسکونی معرفی و درخت سلسله ­مراتبی معیارها ترسیم شده است. این معیارها در قالب پرسشنامه ­ای تنطیم و در بین کارشناسان شهری و مسکن شهرداری قم توزیع شد و برای محاسبه میانگین وزن­های داده شده هر معیار و زیرمعیار، از مقایسه زوجی استفاده شده است. پس از انجام محاسبات مربوطه در فرایند تحلیل سلسله ­مراتبی، نتایج و  خروجی مدل به ­گونه ­ای بود که منطقه 8 مناسب­ترین منطقه برای احداث پروژه مسکن اجتماعی تشخیص داده شد. مناطق 2 و 3 نیز پس از منطقه 8 در اولویت­های بعدی قرار می گیرند. در همین راستا، مناطق 5 و 6 و 7 نامناسب ­ترین مناطق در مکان­یابی و احداث این پروژه می­باشند.

مسکن اجتماعی, تحلیل سلسله مراتبی, سیستم اطلاعات جغرافیایی, شهر قم