سیر تطور مدیریت منابع آب در تهران و تغییر ذهنیت ایرانیان در مورد آب در گذر زمان : تبیین رابطه

برای تحقق مصرف بهینه آب، این موهبت هم زمان زمینی و آسمانی، نخستین گام پیش از جست وجوی هرگونه راهکاری، توجه به ذهنیت مصرف کننده است؛ ذهنیتی که در ارتباط با عالم واقع و نحوه سازماندهی منابع آب شکل گرفته است. این مقاله درصدد است با رویکردی میان رشته ای، در چارچوب بررسی تاریخ شهر تهران و با دیدی مبتنی بر معماری، نحوه سازماندهی منابع آب این شهر را پیش از ورود آب لوله کشی توصیف کند و ضمن این توصیف، برمبنای مفروضات دریافت شده از روان شناسی و مطالعات فرهنگی، به این پرسش پاسخ دهد که چگونه ذهنیت ایرانی درباره آب به مثابه نعمتی محدود و ارزشمند، به نگرش به آن به منزله منبعی نامحدود و به آسانی دردسترس و رایگان، تغییر کرده است. به این منظور، نحوه سازمان دهی کالبدی فضایی آب در شهر تهران دوره قاجاریه از دیدی کلان توصیف شده و همچنین، ذهنیتی را که این سازمان دهی قابل مشاهده در شهر در مورد آب امکان پذیر می کرد، توضیح داده شده است. علاوه بر این، با تمرکز بر نقطه ای از شهر تهران در دوره قاجاریه، سازوکارهای دست یابی به آب و مشکلات هنگام بهره برداری آن از دیدی خرد توصیف شده و درنهایت، روند تدریجی تغییر ذهنیت در مورد آب پس از لوله کشی آن و با تغییر میزان مشاهده پذیری منابع آب در شهر، بررسی شده است؛ تغییر ذهنیتی که بر میزان و نحوه مصرف کنونی، موثر بوده و در هر تصمیم گیری ای برای بهینه سازی مصرف آب باید به راهکارهای درازمدت بازسازی آن اندیشید.

Keywords:

منابع آب , تاریخ ذهنیت عامه , روان شناسی تبلیغات , تهران قاجاری , تاریخ معماری