سید محمد موسوی مقدم - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران - پردیس فارابی قم
علی خورشیدسوار - مدیر فناوری اطلاعات صدا و سیما مرکز کهگیلویه و بویراحمد

چکیده :قرآن پژوهان از دیرباز به دلیل نقش آفرین بودن شناخت مکی و یا مدنی بودن سوره های قرآن در فهم معنای آیات قرآن، توجه ویژه ای به آن داشته و از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار داده اند. اختلاط آیات مکی و مدنی در سور از مهم ترین جنبه های مذکور است. مراد از اختلاط، وجود آیات مکی در سور مدنی (26 آیه) و یا آیات مدنی در سور مکی (197 آیه) است که از آن ها تعبیر به مستثنیات شده و در مواردی نیز مستند به دلائلی گردیده اند. در این پژوهش، ضمن بررسی نظریه مذکور بر مبنای مصادیق آیه ای، دلائل بطلان اختلاط آیات مکی در سور مدنی و بالعکس ارائه شده است. مهم ترین این دلائل عبارت اند از: معیارشناسی سور مکی و مدنی، توجه به جهات بیانی آیات برای کشف آیات مکی و مدنی، وجود اضطراب در روایات پیرامون اختلاط، قطع پیوند معنایی آیات مختلط با آیات پیشین و پسین، و قطع موسیقایی آیات مختلط با آیات پیشین و پسین.

اختلاط آیات مکی و مدنی, آیات مستثنی, جهت بیانی آیات, معرفت مکی و مدنی