سمیرا حاتمی مهر - کارشناس ارشد علوم قرآن وحدیث دانشگاه رازی
اعظم فرجامی - استادیار گروه علوم قرآن وحدیث دانشگاه رازی

چکیده زراره بن اعین از اصحاب اجماع و از پرروایت ترین راویان کتاب های امامیه است. فهرست‎نگاران امامی طریق خاصی به کتاب او دارند. افزون بر رجال شناسان، محدثان از جمله ثقه الاسلام کلینی (329ق)، الگو یا سند ثابتی برای روایات زراره بن اعین داشتند. در این پژوهش با رویکردی نو یعنی؛ استخراج وشمارش تمام روایات زراره در الکافی و سپس یافتن اسنادی که دارای بیشترین فراوانی و تکرار هستند، الگوی ثابت کلینی کشف می شود. پس از آن، این الگوی ثابت با طرق رجالی مقایسه می شود. در این فرآیند، راویان اولی که حدیث را از زراره گرفتند، یک به یک معرفی و بررسی می شوند. از نتایج به دست آمده آن است که میزان تطابق سند روایات با طرق و الگوهای ثابت و کشف شده، درجه اعتبار احادیث را مشخص می‎نماید. افزون بر آن، با استفاده از الگوهای کشف شده، تصحیف، ارسال و ضعف اسناد برطرف می‎شود. بنابراین اگر اسناد کلینی از غیر شیوه و الگوهای مالوف و مشهور به کتاب زراره باشد، معمولا از میزان اعتبار کمتری برخوردار است. در این موارد چنین حدس زده می شود که گویی مولف الکافی، از منبع غیرموثقی به روایات زراره بن اعین دست یافته؛ زیرا راویانی مجهول، ضعیف یا غیرامامی در این اسناد، فراوان یافت می شوند. همچنین در راستای انجام پژوهش، بیشترین استفاده را از کتاب الکافی و مهمترین منابع رجالی و روایی شیعه نموده تا به این مهم دست یابد. واژگان کلیدی: الکافی، رجال حدیث، الگویابی سندی، نقد سندی، زراره بن اعین.

واژگان کلیدی: الکافی, رجال حدیث, الگویابی سندی, نقد سندی, زراره بن اعین