پرستو مطلبی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
محمد جوان نیکخواه - دانشیار، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
سید محمود اخوت - استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر
خلیل بردی فتوحی فر - استادیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

به منظور تعیین تنوع ژنتیکی Pyricularia grisea، 35 جدایه تک اسپور بر اساس انگشت نگاری DNA به روش rep-PCR و شناسایی گروه های سازگاری رویشی در این تحقیق استفاده شدند. جدایه ها در سالهای 1376-1378 از خوشه های آلوده به بیماری بلاست مزارع برنج استان گیلان جمع آوری گردید. برای تعیین تنوع ژنتیکی و شناسایی دودمان های کلونی پراکنده در جمعیت قارچ، از دو آغازگر طراحی شده بر اساس توالی نوکلئوتیدهای قطعه ERIC و BOX، استفاده گردید. قطعات DNA با طولی بین 400 تا 2500 جفت باز تکثیر شدند. چهار دودمان کلونی در بین جدایه ها شناسایی و با حروف A، B، C و D مشخص شدند. دودمان کلونی A با فراوانی حدود 28/74% دودمان کلونی غالب را تشکیل داد. برای شناسایی گروه های سازگاری رویشی، جهش یافتگان nit در محیط حداقل حاوی 5% کلرات جداسازی و آزمونهای مکمل سازی جهش یافته های nit در تمام حالات ممکن روی محیط حداقل انجام شد. چهار گروه سازگاری رویشی VCG1، VCG2، VCG3 و VCG4 در بین جدایه ها تشخیص داده شد. گروه VCG3 با 14 جدایه، گروه غالب بود. در این تحقیق نشان داده شد که نتایج جدایه های به دست آمده از برنج که چهار گروه سازگاری رویشی تشکیل دادند، در تعیین تنوع ژنتیکی به روش مولکولی از یکدیگر با بیش از 80 % شباهت تفکیک شدند و بیشترین تعداد جدایه های VCG3 در دودمان کلونی A قرار داشتند. هر دو روش نشان داد که تنوع ژنتیکی کمی در درون جمعیت قارچ بر روی برنج وجود دارد.

بلاست برنج, جهش یافتگان nit, دودمان کلونی, هاپلوتیپ