زینب پارسایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.
محمد هدایت - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.
ساسان راستگو - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.
فرشته بیات - استادیار گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

ریزپیوندی لیموی آب شیراز روی چهار پایه نارنج میوه ریز، نارنج میوه درشت، لیموی آب شیراز و لیمو خارکی در چهار سیستم حمایت کننده محیط کشت شامل پل کاغذی، پرلایت، ورمی­کولایت با محیط نیم­غلظت MS و پل کاغذی با غلظت کامل MS هر یک به همراه ساکاروز به میزان 60 و 75 گرم در لیتر مورد ارزیابی قرار گرفتند. هم­چنین سازگاری و رشد گیاهچه­های ریزپیوندی در سه نوع بستر کشت پرلایت، ورمی کولایت و پرلایت- ورمی­کولایت بررسی شدند. تجزیه آماری ریزپیوندی و سازگاری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار انجام شد. براساس نتایج تیمارهای مستقل، بیش­ترین میزان گیرایی ریز­پیوندی نوک شاخساره لیموی آب روی پایه­های بذری لیمو خارکی به­دست آمد. هم­چنین بهترین ریزپیوندی در بالاترین غلظت ساکاروز به میزان 75 گرم بر لیتر محیط کشت­ مشاهده گردید. در مجموع، بیش­ترین میزان گیرایی ریز­پیوندی نوک شاخساره لیموی آب روی پایه­های بذری لیمو خارکی و نارنج میوه درشت در محیط کشت­های پرلایت و پل کاغذی با نیم غلظت MS به همراه 75 گرم بر لیتر ساکاروز به­دست آمد. پس از ریزپیوندی، گیاهچه­ها از محیط کشت­های درون شیشه ای به بستر کاشت انتقال یافتند. حداکثر سازگاری ریزپیوندی بر اساس تعداد برگ و طول پیوندک پس از 5 هفته توسط پایه­های بذری لیمو خارکی و نارنج میوه درشت در بستر­های کشت پل پرلایت- ورمی­کولایت مشاهده شد.

پایه بذری مرکبات, پرلایت, پل کاغذی, ریزپیوندی, ورمی کولایت