مریم عبدلی نسب - استادیار گروه بیوتکنولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم، تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان. کرمان، ایران.

رقم سوپرنیا خیار یکی از ارقام مهم هیبرید وارداتی با عملکرد  بالا می­باشد. به منظور بهینه کردن تکثیر غیرجنسی این رقم از طریق کشت درون شیشه ای، ریزنمونه­های مختلف کوتیلدون، هیپوکوتیل و برگ در محیط پایه موراشیگ و اسکوگ MS)) تحت اثر غلظت های صفر، 1/0، 2/0، 3/0 و 4/0 میلی گرم در لیتر هورمون 1- نفتالن استیک اسید (NAA) در ترکیب با غلظت های 1، 2، 3 و 4 میلی گرم در لیتر هورمون 6- بنزیل آمینوپورین (BAP) قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار و تعداد پنج ریزنمونه در هر تکرار انجام گردید. درصد کالوس­زایی، درصد کالوس­های رویان­زا و فراوانی تولید نوساقه در ریزنمونه­های کشت شده مورد ارزیابی قرار گرفت. بیشترین میزان کالوس­زایی (6/86 درصد) در ریزنمونه کوتیلدون در تیمار هورمونی 3/0 میلی گرم در لیتر NAA به همراه 3 میلی گرم در لیتر BAP، بیشترین درصد کالوس­های رویان­زا (6/61 درصد) در ریزنمونه هیپوکوتیل در تیمار هورمونی 2/0 میلی گرم در لیترNAA  به همراه 2 میلی گرم در لیتر BAP و بیشترین تعداد نوساقه (08/20) در ریزنمونه کوتیلدون در تیمار هورمونی 3/0 میلی گرم در لیتر NAA به همراه 3 میلی گرم در لیتر BAP مشاهده گردید. نوساقه­های باززا شده جهت القا و تشکیل ریشه­ به محیط MS ½ حاوی 1 میلی گرم در لیتر هورمون NAA منتقل و سپس گیاهچه­های رشدیافته به محیط خارج آزمایشگاه سازگار گردیدند. بر اساس نتایج این مطالعه، استفاده از ریزنمونه کوتیلدون جهت ریزازدیادی و باززایی این ژنوتیپ به­خصوص در مطالعات انتقال ژن توصیه می­گردد.

ریزازدیادی, کشت درون شیشه ای, خیار, NAA, BAP