احسان نوروزی - دانش آموخته کارشناسی ارشد و دانشیار علوم باغبانی، گروه علوم باغبانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
لطفعلی ناصری - دانش آموخته کارشناسی ارشد و دانشیار علوم باغبانی، گروه علوم باغبانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
رقیه نجف زاده - استادیار گروه گیاهان دارویی و معطر، مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، میاندوآب، ایران.

انگور بیدانه قرمز یکی از ارقام مهم و با کیفیت انگور در ایران می باشد که در سال های اخیر توسط کشاورزان مورد استقبال زیادی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت تکثیر انبوه این گیاه و تولید نهال­های سالم و به ویژه عاری از سرطان مو، در پژوهش حاضر اثر غلظت های مختلف تیمارهای هورمونی بر پرآوری و ریشه­زایی درون­شیشه­ای رقم بیدانه قرمز با هدف ارائه دستورالعملی مناسب جهت تکثیر درون­شیشه­ای آن مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از محیط کشت MS حاوی غلظت های مختلف بنزیل­آمینوپورین (BAP) (25/0، 50/0، 1 و 2 میلی­گرم در لیتر) به همراه 2/0 میلی­گرم در لیتر ایندول­استیک­اسید (IAA) برای پرآوری نمونه­ها و از ایندول­بوتیریک­اسید (IBA) و نفتالین­استیک­اسید (NAA) در غلظت­های 0، 8/0 و 6/1 میلی­گرم در لیتر برای ریشه­زایی نمونه­ها در قالب طرح کاملا تصادفی استفاده شد. نتایج نشان داد که هورمون­های مورد استفاده اثر معنی­داری روی خصوصیاتی از قبیل تعداد گره، طول میانگره­، تعداد شاخساره، طول و قطر شاخساره، وزن تر و خشک شاخساره، تعداد و سطح برگ، شاخص کلروفیل، تعداد و طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه­ در ریزنمونه­ها داشت. بین غلظت­های مورد استفاده این هورمون­ها نیز تفاوت وجود داشت. بر اساس نتایج، بیشترین پرآوری نمونه­ها در غلظت 25/0 میلی­گرم در لیتر BAP و بیشترین تاثیر بر میزان ریشه­زایی در غلظت 8/0 میلی­گرم در لیتر IBA به دست آمد. طبق این نتایج می توان از تیمارهای هورمونی مشخص شده جهت افزایش پرآوری و ریشه­زایی درون­شیشه ای در رقم بیدانه قرمز انگور استفاده نمود.

ریزازدیادی, تیمارهای هورمونی, پرآوری, ریشه زایی