نیما دولت آبادی۱ - دانشجوی دکترای گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
محمود تورچی - استاد گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
مصطفی ولیزاده - استاد گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
علی بنده حق - دانشیار گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

شوری به عنوان یکی از مهمترین تنش های غیر زیستی تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک را به شدت کاهش می دهد. کلزا به دلیل کیفیت بالای روغن دانه، مقادیر زیاد اسیدهای چرب اشباع نشده و عملکرد بیشتر روغن در واحد سطح نسبت به دیگر دانه های روغنی، برتری دارد. گیاهان در مواجهه با شرایط تنش، با سنتز برخی متابولیت­های ضروری، پروتئین­های خاص ساختاری یا آنزیم های مسیرهای متابولیکی با تنش وارد شده مقابله می­کنند. جهت شناسایی مکانیسم­های مولکولی تحمل تنش شوری، تغییرات بیان پروتئین های رقم حساس Option500 تحت تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. شوری از نوع کلرید سدیم با سطوح صفر (شاهد)، 150 و 300 میلی مولار باعث کاهش معنی دار وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع بوته، پتاسیم برگ و نسبت K+/Na+ برگ و از طرفی باعث افزایش میزان سدیم و پرولین برگ گردید. با انجام الکتروفورز دو بعدی 110 لکه­ی پروتئینی تکرار­پذیر شناسایی شد، که از بین آنها 44 لکه براساس شاخص فاکتور القا (Induction Factor)، دارای تغییرات بیان معنی‫دار بودند، که هفت لکه پروتئینی همچنین در سطح احتمال 5% معنی‫دار شدند. به طور کلی یک لکه افزایش بیان و شش لکه کاهش بیان نشان دادند. با روش طیف سنجی LC-MS/MS این پروتئین ها، که در چرخه تولید انرژی و فتوسنتز نقش کلیدی ایفا می کنند، شناسایی شدند. در این پژوهش نقش احتمالی پروتئین های شناسایی شده در واکنش به تنش شوری مورد بحث قرار گرفت.

: کلزا, پروتئومیکس, تنش شوری, الکتروفورز دو بعدی, طیف سنجی جرمی LC-MS/MS