الهه باقرزاده - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بخش بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
حمیدرضا کاوسی - استادیار بخش بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
مسعود خضری - استادیار گروه مهندسی علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان/استادیار پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
سعید میرزایی - استادیار گروه بیوتکنولوژی، پژوهشگاه علوم، تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی، صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان

یکی از مهم­ترین تنش­های محیطی موثر در درختان پسته که به طور قابل توجهی باعث کاهش محصول می گردد، تنش شوری می­باشد. در این آزمایش، الگوی بیان پروتئین و بررسی برخی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در پایه­های پسته بادامی سفید و بادامی زرند تحت تنش شوری انجام گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار و 20 تکرار در گلخانه­ای با شرایط کنترل شده اجرا شد. در این پژوهش سه سطح تنش شوری شامل تیمار شاهد (آب مقطر)، تنش متوسط (60 میلی­مولار کلریدسدیم) و تنش شدید (120 میلی­مولار کلریدسدیم) اعمال گردید. زمانیکه اندازه دانهال به طول 15-20 سانتی­متر رسید، تنش شوری اعمال و به مدت شش ماه ادامه یافت و در این مدت علائم تنش شوری (کاهش رشد رویشی و کاهش سطح برگ) مشخص و الگوی بیان پروتئین و برخی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی تعیین گردید. نتایج نشان داد که الگوی بیان پروتئین و خصوصیات رشدی و بیوشیمیایی تحت تاثیر تنش شوری واقع شدند و دو پایه عکس­­العمل­های کاملا متفاوتی نشان دادند، به­طوریکه کاهش شدت بیان و یا حذف باندهای پروتئینی در برگ پسته بادامی سفید بیشتر از برگ پسته بادامی زرند بود. نتایج نشان داد که کاهش رشد رویشی و کاهش میزان کلروفیل کل در پایه بادامی سفید بیشتر از پایه بادامی زرند تحت تنش شوری واقع شده است. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش تنش شوری، میزان پرولین برگ و فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدان در پایه بادامی زرند نسبت به پایه بادامی سفید افزایش یافت. با توجه به نتایج این پژوهش، به نظر می­رسد پسته بادامی زرند توانایی بیش­تری در حفظ پروتئین­های برگ و مقاومت بالاتری نسبت به تنش شوری دارد.

پسته, تنش شوری, الگوی باند پروتئینی, آنزیم های آنتی اکسیدانی