حمید ولیزاده - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
محمدطاهر مطهر - دانشجوی مقطع دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

زبان شناسی قرآن یکی از مباحث بحث برانگیزی است که همواره برای منکران قرآن کریم کشنده ترین سلاح بوده و بر همین اساس محققان علوم قرآنی سعی بر بکارگیری این ابزار برای دفاع از حقانیت قرآن داشته اند. البته اگر این مهم قرآنی به صورت منسجم و دقیق مورد تجزیه و تحلیل واقع شود، هم می توان به راز و رمزهای جدیدی از این کلام بی مانند پی برد و هم دست ردی بر ادعاهای بی اساس منکران کلام الهی زد، چرا که رد شبهات منکران کلام خدا تاکنون بیشتر از طریق روایات و تفسیرها و توجیهات فکری اندیشمندان اسلامی مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است و برخی از دانشمندان اسلامی بر اعجاز قرآن از نظر بلاغت آن یعنی فصاحت و بلاغت، استعاره، کنایه، مجاز و تشبیه تاکید دارند. اما پژوهشگران این نوشتار به دنبال این موضوع نیستند که صرفا فصاحت و بلاغت قرآن را در آیه های سوره ی کوثر بنمایانند و از عذوبت و طلاقت آیات و سجع های آن سخن برانند، بلکه برآنندبه طرز قرار گرفتن لغات، ترکیبات و اصطلاحات قرآنی براساس علم صرف و نحو، علم الدلاله و بلاغت بپردازند تا از این طریق بتوان پرده ها را تا حدودی کنار زد و به معانی نهفته در این کتاب بینظیر دست یافت. بنابراین هدف اصلی این پژوهش درک بهتر و بیشتر از آیات سوره ی مورد نظر و پی بردن به معنای درست آنها است. مقالهی حاضر در صدد تبیین آیات سوره ی کوثر به شیوه ی توصیفی - تحلیلی بلاغی با الهام از منهج تفسیرهایی همچون الکشاف زمخشری، روح المعانی آلوسی و تفسیر مجمع البیان،طبرسی است. در این پژوهش پس از بررسی آیات سوره ی کوثر براساس روش ذکر شده این نتیجه حاصل میشود که یک واژه از قرآن ممکن است حامل معانی مختلف باشد و نباید با دیدی تک بعدی آیات قرآن را بررسی نمود.

قرآن کریم، سوره ی کوثر، زبان شناسی، زبان شناسی قرآن.