کبری مهدویان - دانشگاه پیام نور، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی، تهران، ایران

فلزات سنگین از مهم ترین ترکیبات غیرآلی آلوده کننده محیط زیست محسوب می شوند. فعالیت های معدن کاوی و استخراج فلزات از عوامل عمده در آلودگی خاک ها هستند و عموما خاک های سطحی در اطراف معادن حاوی مقادیر بالایی از این فلزات هستند. هدف از انجام این تحقیق بررسی گیاه اسپند جهت اهداف گیاه پالایی سرب در منطقه معدنی کوشک می باشد. بر اساس نتایج حاصله مقدار کل سرب در منطقه معدنی کوشک به ترتیب از 5 تا 3520 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک می باشد. همچنین مشاهده می شود مقدار قابل تبادل عناصر سرب در خاک کوشک به ترتیب 0/5 تا 124/1 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک می باشد. میانگین P H نمونه های خاک محدوده ای از 6/8 تا 8/8 تعیین شد. بر طبق این تحقیق خاک های همه نواحی معدن کوشک غلظت های بالایی از سرب را نشان دادند. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین میانگین مقدار سرب در گیاه اسپند 734 میلی گرم بر کیلوگرم در ریشه ها و 76 میلیگرم بر کیلوگرم در اندام های هوایی وجود دارد. بررسی ها نشان داد که فاکتور تغلیظ زیستی در گیاه اسپند 1/1 و فاکتور انتقال 0/2 می باشد. بنابراین بر طبق نتایج اسپند BCF بیشتر از یک و TF کمتر از یک را نشان می دهد. لذا گیاه اسپند Peganum harmala L، مناسب ترین گونه برای تثبیت گیاهی Phytostabilization خاک های آلوده شده با سرب است

سرب، منطقه معدنی، گیاه اسپند