سید اسماعیل حسینی ملا - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشیار و دکتری زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
محمدعلی اسماعیلی - دانشیار گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
ایوب حیدرزاده - دانش آموخته دکتری زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

افزایش میل به مصرف ارقام بومی برنج بدلیل کیفیت بالا طی سالهای اخیر از یک سو و محدودیت کشت این ارقام بدلیل مشکلات فیزیولوژیکی آنها از سوی دیگر مهم ترین چالش پیش روی زراعت برنج در ایران می باشد. در این میان از جمله عوامل موثر بر عدم موفقیت کشت ارقام بومی و رایج منطقه، مشکل خوابیدگی ساقه و یا ورس محصول برنج است کهمعمولا باعث کاهش قابل توجه کمی و کیفی عملکرد شده و برداشت محصول را نیز با مشکل مواجه می کند. از این رو اینتحقیق با هدف بررسی نسبت های مختلف کشت درهم دو رقم برنج بومی و همچنین سطوح مختلف کود نیتروژن بر شاخص های مرتبط با خوابیدگی به اجرا درآمد. این مطالعه به صورت کرت های خرد شده و در قالب بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمار کود نیتروژن به عنوان کرت های اصلی در 5 سطح کودی 65، 90،11، 140، 165 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و نسبت های مختلف کشت دو رقم مورد نظر برنج در 5 سطح طارم محلی خالص، طارم هاشمی خالص، 25 % طارم محلی + 75 % طارم هاشمی، 50 % طارم محلی + 75 % طارم هاشمی، 55 % طارم محلی 25% طارم هاشمی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان از اثرات معنی دار تیمار اختلاط ارقام و کود نیتروژن بر طول خوشه، شاخص خوابیدگی و طول میانگره چهارم داشت در این میان تنها ارتفاع بوته تحت تاثیر معنی دار تیمارهای فوق قرار نداشت. از طرفی با افزایش سهم برنج طارم هاشمی از مقادیر کلیه شاخصهای فوق بطور معنی داری کاسته شد. در تمامی نسبت های اختلاط بیشترین طول میانگره، طول خوشه و شاخص خوابیدگی مربوط به تیمار کودی 165 کیلوگرم کود نیتروژن بود و کمترین مقادیر نیز در تیمار 65 کیلوگرم آن مشاهده شد. بر این اساس در بین صفات مورفولوژیک ارتفاع گیاه، طول میانگره چهارم و طول خوشه به طور مستقیم با مقاومت به خوابیدگی و کاهش شاخصخوابیدگی در ارتباط می باشد.

اختلاط، طارم محلی، طول میانگره، طول خوشه، شاخص خوابیدگی