فرشته صالحی - دانشجوی گروه گیاه پزشکی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه
غلامحسین قره خانی - دانشیار گروه گیاه پزشکی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه
جلال شیرازی - عضو هیات علمی بخش بیولوژیک، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
ناهید واعظ - استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.

واکنش تابعی یکی از مهم ترین بر هم کنش های دشمنان طبیعی با میزبان است و در ارزیابی کارایی دشمنان طبیعی آفات در برنامه های کنترل زیستی موثر است. در این تحقیق واکنش تابعی زنبور زنبور پارازیتوئید Trichogramma principium (Sug & Sor) نسبت به تراکم های مختلف 2، 4، 8، 16، 32، 64 تخم 0 تا 24 ساعته کرم میوه گوجه فرنگی Helicoverpa armigera (Hub) روی سه رقم گوجه فرنگی شامل کینگ استون K، ریوگرند RG و ارلی اوربان E با چهار سطح نیتروژن 0، 2/1، 3/0 ، 3/9 گرم در هر گلدان، به صورت اوره 41 % مورد ارزیابی قرار گرفت. هر تراکم به مدت 24 ساعت در اختیار یک عدد زنبور ماده یک روزه و جفت گیری کرده T. principium بود و برای هر تراکم 15 تکرار درشرایط اتاق رشد (دمای 25±1 درجه سیلسیوس و رطوبت نسبی 60±5 درصد و دوره نوری 16:8 ساعت روشنایی به تاریکی انجام و در پایان آزمایش تعداد تخم های پارازیته (بعد از تغییر رنگ) شمارش و ثبت شد. نوع واکنش تابعی با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک و پارامترهای قدرت جستجو a و زمان دستیابی Th با استفاده از رگرسیون غیر خطی محاسبه شدند. رگرسیون لجستیک نشان داد واکنش تابعی در غالب تیمارها از نوع دوم بود اما در تیمارهای نیتروژن استاندارد و 30 درصد بالای استاندارد در رقم کینگ استون نوع سوم بود. نرخ حمله در شاهد و تیمارهای کوددهی شده از نظر آماری دارای اختلاف معنی دار بود. زمان دستیابی Th با افزایش سطوح نیتروژن میزبان کاهش یافت. زنبور پارازیتوئید T. principium روی میزبان های پرورش یافته در رقم کینگ استون با سطوح بالای نیتروژن، کارایی بهتری داشت. بر اساس این نتایج، به نظر می رسد که کیفیت گیاه میزبان ممکن است در کارایی پارازیتوئید موثر باشد

واکنش تابعی، کنترل زیستی، کود ، کارایی پارازیتیسم