زهرا فرخی - گروه روانشناسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
علیرضا بخشایش - گروه روانشناسی، واحد یزد، دانشگاه یزد، یزد، ایران
علی زارعی - گروه فیزیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

زمینه و هدف: دیابت می تواند بر روی عملکرد فیزیکی، توسعه عوارض، وضعیت روحی و روانی و ارتباطات فردی، خانوادگی و اجتماعی تاثیرات منفی داشته باشد. به عنوان مثال محدودیت های شدید غذایی و داروهای خوراکی یا تزریقی ضد دیابت تاثیرات ناسازگار بر کیفیت زندگی بیماران دیابتی دارند. علاوه براین، عوارض دراز مدت میکروواسکولار و ماکروواسکولار دیابت مانند نورپاتی، بیماری های قلبی و سکته مغزی نیز تاثیر منفی بر کیفیت زندگی بیماران دیابتی دارند. بنابراین هدف پژوهش حاضر اثرات ضد افسردگی عصاره الکلی گیاه خوشاریزه Echinophora platyloba بااستفاده از تست شنای اجباری در رت های دیابتی القا شده توسط استرپتوزوتوسین می باشد. مواد و روش ها: 40 سر رت نر به 5 گروه: کنترل، شاهد دیابتی، و 3 گروه تجربی دیابتی، دریافت کننده عصاره الکلی گیاه خوشاریزه، با دوزهای mg/kg 300 و mg/kg 150 و mg/kg 75 بصورت گاواژ تقسیم شدند. القاء دیابت با تزریق داخل صفاقی Streptozotocin و با دوز mg/kg شد. در پایان دوره آزمایش علاوه بر میزان قند خون ناشتا و مدت زمان بی حرکتی ( معادل میزان افسردگی) اندازه گیری گردید و میانگین های بدست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان نشان داد که عصاره الکلی گیاه خوشاریزه با دوزهای mg/kg 300و mg/kg 150 و mg/kg 75 باعث کاهش میزان قند خون ناشتا و همچنین کاهش میزان زمان استراحت یا بی حرکتی گردید. در حالیکه این دو متغیر در گروه شاهد دیابتی القا شده توسط STZ افزایش یافت. نتیجه گیری: احتمالا عصاره گیاه خوشاریزه با اثر بر جزایر لانگرهانس و ترشح انسولین باعث کاهش قند خون می گردد و با اثر بر سیستم عصبی مرکزی و سیستم های نوروترانسمیتری در تقویت حافظه موثر است و با داشتن خواص ضد میکروبی، خواص آنتی اکسیدانی و خواص ضد التهابی می تواند در عوارض ناشی از دیابت موثر باشد

ضد افسردگی، خوشاریزه، تست شنای اجباری، رت، دیابت، استرپتوزوتوسین