حمید خیرالدین - استاد یار دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان
لیلا رجبی - کارشناس ارشد دانشگاه سمنان

سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS بستری برای ذخیره، نگهداری، مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات جغرافیایی می باشد و جهت کار همزمان با داده هایی که وابستگی مکانی (جغرافیایی) و توصیفی دارند، طراحی شده است. امروزه در اختیار داشتن داده های بهنگام و استخراج اطلاعات مورد نیاز از این داده ها دارای اهمیت فراوانی می باشد. در این رابطه سیستم های اطلاعات جغرافیایی به عنوان ابزاری مهم در مدیریت داده های زمین مطرح می باشند که با فراهم ساختن امکان یکپارچه سازی داده های حاصل از منابع مختلف، امکان استخراج اطلاعات مورد نیاز و کشف ارتباطات پیچیده و نا پیدای ما بین پدیده های مختلف را فراهم می نمایند. این مقاله به بررسی کاربردهای سیستم اطلاعات جغرافیایی در برنامه ریزی شهری وطرح های توسعه شهری می پردازد. جهت رسیدن به این امر درگام نخست به بررسی پیشینه و فرآیند تکامل و اصول و قابلیت های این سیستم در چارچوب مجموعه های نرم افزاری پرداخته شده است وسپس با ارائه فرایند تهیه دو نمونه ازطرحهای توسعه شهری جایگاه هر یک ازکاربردهای GIS در مراحل تهیه و نوع کارکرد آن مشخص شده است. نتایج حاصل نیز حاکی از این است که با پیشرفت روز افزون در فناوری های نوین کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در برنامه ریزی شهری توسعه یافته است و نیازمندی های طرح های توسعه شهری را در قالب تحلیل های کیفی وکمی ورقومی پاسخگوست. در گام بعدی به برخی ازمشکلات فراروی GIS در سیستم کلان برنامه ریزی و برنامه ریزی شهری در ایران اشاره شده است

لاتین GIS، سامانه، جغرافیا، شهرداری