نقش عدالت جنسیتی در اشتغال - ایران

تمامی انسان ها بدون هیچ گونه تمایزی از حق برابری در برابر قانون برخوردار هستند و نباید در هیچ زمینه با یکدیگر تبعیض داشته باشند و بر این پایه برابری و رهایی از تبعیض از زمره اصول پایه ای قانون های بین المللی حقوق بشر به شمار می رود. توسعه و پیشرفت روزافزون جهان سبب شد تا همگان شاهد تلاش برای ایجاد زندگی بهتر با هدف برقراری عدالت در زمینه های جنسیت، نژاد، طبقه و مذهب باشند. در این میان عدالت جنسیتی از جمله موضوع های مهم و اساسی در جهان کنونی است که با مشارکت برابر زنان با مردان در تمامی عرصه ها، رعایت حقوق انسانی زنان، کاهش تبعیض های جنسیتی در حوزه های مختلف به وقوع می پیوندد. اصلی ترین هدف عدالت جنسیتی دستیابی به عدالت میان زنان و مردان برای تضمین رسیدن به توسعه پایدار محسوب می شود. این مقوله اگر چه در نهادهای حقوقی و اجتماعی موضوعی تازه قلمداد می شود و در عرصه تئوریک بسیار مورد توجه قرار گرفته است اما در حوزه های اجرایی آن، به سبب اختلاط در فرهنگ ها و پالایش نکردن مبانی آن، با چالش هایی رو به رو بوده که نیازمند تبیینی درست در عرصه گرایش ها و نگرش های متکی بر فرهنگ بومی و اسلامی است به ویژه آن که استحکام نهاد خانواده از اساسی ترین اهداف قانونگذار اسلامی محسوب می شود. زنان دراسلام و نیز قانون اساسی جمهوری اسلامی از جایگاه والایی برخوردارند، اما اغلب واقعیت های زندگی زنان با آنچه که در دین و قانون به آن تاکید شده است، تفاوت دارد. در انقلاب اسلامی تا اندازه ای جایگاه زن در جامعه ارتقا یافت و نقش و مسوولیت های او برجسته تر شد؛ اما قوانین نانوشته و دست و پا گیر جامعه؛ همواره منشا اعمال تبعیض و ایجاد نابرابری در ارتباط با زنان بوده و همین مساله موجب شده است که آنان به لحاظ حقوق انسانی خود در حاشیه قرار گیرند. اگرچه حقوق زنان در سیاست گذاری و برنامه ریزی های اجتماعی تا اندازه ای مورد توجه بوده، اما عدالت اجتماعی درباره زنان هنوز محقق نشده است. از این رو در سال های اخیر به ویژه در برنامه های توسعه تلاش شده است که زنان نیز، جامعه هدف در برنامه ریزی ها قرار گیرند. سهم ناچیز زنان در بازار کار، نابرابری، نبود عدالت اجتماعی، نابرابری در نظام پرداخت دستمزد به ویژه در بخشخصوصی، نبود امنیت شغلی و ... باعث شده است بی عدالتی جنسیتی بیشتر به خودنمایی کند. تداوم این بی عدالتی در حالی است که در برنامه های توسعه همواه به فرصت سازی مناسب برای شکوفایی توانمندی های همه شهروندان به عنوان هدف و عامل توسعه توجه شده است، اما نبود سازوکارهای مناسب برای تحقق برنامه ها موجب شده است که برنامه ها و قوانین توسعه در کشور به صورت یک سند باقی بمانند بی آنکه تدبیری برای اجرایی شدن آنها اندیشیده شود.

Keywords:

عدالت , جنسیت , جمهوری اسلامی ایران