علی اصغر عبدالهی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان
مصطفی خبازی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان
افسانه شهریاری - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان

یکی از چالشهای اساسی در کشورهای در حال توسعه، گسترش بدون برنامه فرآیند توسعه شهری میباشد. شهر کرمان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و دچار رشد پراکنده شهری شده است. از اینرو هدف تحقیق حاضر مدل سازی تغییرات کاربری اراضی شهر کرمان برای سال 1406 میباشد. در این تحقیق، جهت پیش بینی تغییرات کاربری اراضی محدوده مورد مطالعه، از داده های سنجنده های TM، ETM+ و OLI ماهواره لندست استفاده گردید. سپس، پس از انجام تصحیحات موردنیاز، واحدهای کاربری اراضی مختلف با استفاده از روش حداکثر احتمال طبقه بندی و صحت نقشه های تولیدی مورد ارزیابی قرار گرفت، و در نهایت نقشه های نهایی کاربری اراضی شهر کرمان در سالهای 1368، 1379 ، 1387 و 1396 تولید گردید. در ادامه، از مدل ترکیبی زنجیره مارکوف و سلولار خودکار برای پیش بینی تغییرات کاربری اراضی استفاده گردید.نتایج نهایی نقشه کاربری اراضی برای چشم انداز 1406 مساحت سه کالس اراضی ساخته شده شهری، زمین بایر و پوشش گیاهی را به ترتیب 10273 ، 1229 و 9983 هکتار نشان میدهد. همچنین نقشه های بدست آمده نشان میدهد که مساحت کلاسهای زمین بایر و پوشش گیاهی به ترتیب به میزان 118 و 219 هکتار کاهش یافته است. همچنین کلاس اراضی ساخته شده نسبت به سال پایه )1396( تغییر چشمگیری نداشته است. با توجه به کارایی باالی این مدل در پیش بینی تغییرات کاربری اراضی، میتوان از نتایج حاصل به عنوان ابزاری مفید در تصمیم گیری برای کاریری اراضی، مدیریت و سیاست گذاریها فراهم میکند.

کاربری اراضی؛ مدل سلول های خودکار؛ مدل زنجیره مارکوف