مجتبی مجرد

محمدتقی بهار، شاعر پرآوازه سده اخیر و یکی از بزرگان ادبیات ایران به شمار می رود. مقالات و کتاب های گوناگونی در باب اشعار و اندیشه های وی نوشته شده است. در تمام این نوشته ها، یکی از اصلی ترین منابع مورد استفاده، دیوان ملک‎الشعرا بوده است. دو چاپ اصلی از دیوان وی موجود است: چاپ امیرکبیر و چاپ توس. از این میان، چاپ توس به سبب تاخر زمانی، به نسبت دربردارنده اشعار بیشتری است. با این همه، نسخه ای از دیوان ملک‎الشعرا موجود است که در طول شصت سال به همت محمود فرخ گردآوری شده و تاکنون ناشناخته باقی مانده بود. این نسخه با دیوان های چاپی بهار بسیار متفاوت است و علاوه بر تفاوت ضبط ها، حدود 3500 بیت افزون تر از آن ها دارد. ما در این نوشتار به معرفی و بررسی این نسخه منحصر به فرد پرداخته ایم و نمونه ای از تفاوت های آن را با دیوان های چاپی ذکر کرده ایم.

ملک‎الشعرا بهار، محمود فرخ، دیوان اشعار