واکاوی طنز در اشعار ملک الشعرای بهار با رویکرد به طنز سیاسی- اجتماعی

طنز یکی از فروع ادبیات انتقادی و اجتماعی است که در ادبیات کهن فارسی، به عنوان نوع ادبی مستقل شناخته نشده و حدود مشخصی با دیگر مضامین انتقادی و خنده آمیز چون هجو و هزل و مطایبه نداشته است. طنز سیاسی و اجتماعی ریشه دارترین مبانی را در ادبیات فارسی دارد. نقد و انتقاد از بحران ها و رویدادهای مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اخلاقی سودمند و تاثیرگذار بوده است. طنز از جمله زمینه هایی است که می تواند شاعر و یا نویسنده را در رسیدن به هدف بزرگ اصلاح ناراستی ها یاری رساند. روی دیگر سکه ی طنز؛ انتقاد، محکوم کردن وجدان انسان ها، تمسخر آنچه که نباید باشد و ایجاد حسرت نسبت به آنچه که درآرزوی آنیم، بزرگ نمایی زشتی ها وپلیدی ها... است.ملک الشعرای بهار از جمله شاعران برجسته ی دوره مشروطه است که نسبت به مسائل اجتماعی و سیاسی زمان خود بی تفاوت نبوده است؛ بلکه با طنز به سرزنش و نکوهش نابسامانی ها و ناملایمات پرداخته است. در این پژوهش که به شیوه ی توصیفی – تحلیلی و کتابخانه ای صورت گرفته است، رویکرد طنز سیاسی - اجتماعی ملک الشعرای بهار را در اشعارش مورد واکاوی قرار داده ایم. استفاده از شخصیت ها و رویدادها در شیوه های کلامی و غیر کلامی از نتایج بررسی است.

Keywords:

طنز سیاسی- اجتماعی- ملک الشعرای بهار- دوره مشروطه , طنز سیاه , انتقاد